شاهنامه فردوسی – آمدن سام به ديدن رستم

آمدن سام به ديدن رستم

          چو آگاهى آمد بسام دلير            كه شد پور دستان همانند شير

         كس اندر جهان كودك نارسيد            بدين شير مردى و گردى نديد

         بجنبيد مر سام را دل ز جاى            بديدار آن كودك آمدش راى‏

         سپه را بسالار لشكر سپرد            برفت و جهان ديدگان را ببرد

         چو مهرش سوى پور دستان كشيد            سپه را سوى زاولستان كشيد

         چو زال آگهى يافت بر بست كوس            ز لشكر زمين گشت چون آبنوس‏

         خود و گرد مهراب كابل خداى            پذيره شدن را نهادند راى‏

         بزد مهره در جام و برخاست غو            بر آمد ز هر دو سپه دار و رو

         يكى لشكر از كوه تا كوه مرد            زمين قيرگون و هوا لاژورد

         خروشيدن تازى اسپان و پيل            همى رفت آواز تا چند ميل‏

         يكى ژنده پيلى بياراستند            برو تخت زرّين بپيراستند

         نشست از بر تخت زر پور زال            ابا بازوى شير و با كتف و يال‏

         بسر برش تاج و كمر بر ميان            سپر پيش و در دست گرز گران‏

         چو از دور سام يل آمد پديد            سپه بر دو رويه رده بر كشيد

         فرود آمد از باره مهراب و زال            بزرگان كه بودند بسيار سال‏

         يكايك نهادند سر بر زمين            ابر سام يل خواندند آفرين‏

         چو گل چهره سام يل بشكفيد            چو بر پيل بر بچّه شير ديد

         چنان همش بر پيل پيش آوريد            نگه كرد و با تاج و تختش بديد

         يكى آفرين كرد سام دلير            كه تهما هژبرا بزى شاد دير

         ببوسيد رستمش تخت اى شگفت            نيا را يكى نو ستايش گرفت‏

         كه اى پهلوان جهان شاد باش            ز شاخ توام من تو بنياد باش‏

         يكى بنده‏ام نامور سام را            نشايم خور و خواب و آرام را

         همى پشت زين خواهم و درع و خود            همى تير ناوك فرستم درود

         بچهر تو ماند همى چهره‏ام            چو آن تو باشد مگر زهره‏ام‏

         و زان پس فرود آمد از پيل مست            سپهدار بگرفت دستش بدست‏

         همى بر سر و چشم او داد بوس            فرو ماند پيلان و آواى كوس‏

         سوى كاخ از ان پس نهادند روى            همه راه شادان و با گفت و گوى‏

         همه كاخها تخت زرّين نهاد            نشستند و خوردند و بودند شاد

         بر آمد برين بر يكى ماهيان            برنجى نبستند هرگز ميان‏

         بخوردند باده بآواى رود            همى گفت هر يك بنوبت سرود

         بيك گوشه تخت دستان نشست            دگر گوشه رستمش گرزى بدست‏

          بپيش اندرون سام گيهان‏گشاى            فرو هشته از تاج پرّ هماى‏

         ز رستم همى در شگفتى بماند            برو هر زمان نام يزدان بخواند

         بدان بازوى و يال و آن پشت و شاخ            ميان چون قلم سينه و بر فراخ‏

         دو رانش چو ران هيونان ستبر            دل شير نر دارد و زور ببر

         بدين خوب‏روئى و اين فرّ و يال            ندارد كس از پهلوانان همال‏

         بدين شادمانى كنون مى خوريم            بمى جان اندوه را بشكريم‏

         بزال آنگهى گفت تا صد نژاد            بپرسى كس اين را ندارد بياد

         كه كودك ز پهلو برون آورند            بدين نيكوئى چاره چون آورند

         بسيمرغ بادا هزار آفرين            كه ايزد و را ره نمود اندرين‏

         كه گيتى سپنجست پر آى و رو            كهن شد يكى ديگر آرند نو

         بمى دست بردند و مستان شدند            ز رستم سوى ياد دستان شدند

         همى خورد مهراب چندان نبيد            كه چون خويشتن كس بگيتى نديد

         همى گفت ننديشم از زال زر            نه از سام و نز شاه با تاج و فر

         من و رستم و اسب شبديز و تيغ            نيارد برو سايه گسترد ميغ‏

         كنم زنده آيين ضحاك را            بپى مشك سارا كنم خاك را

         پر از خنده گشته لب زال و سام            ز گفتار مهراب دل شادكام‏

         سر ماه نو هرمز مهر ماه            بران تخت فرخنده بگزيد راه‏

         بسازيد سام و برون شد بدر            يكى منزلى زال شد با پدر

         همى رفت بر پيل رستم دژم            بپدرود كردن نيا را بهم‏

         چنين گفت مر زال را كاى پسر            نگر تا نباشى جز از دادگر

         بفرمان شاهان دل آراسته            خرد را گزين كرده بر خواسته‏

         همه ساله بر بسته دست از بدى            همه روز جسته ره ايزدى‏

         چنان دان كه بر كس نماند جهان            يكى بايدت آشكار و نهان‏

         برين پند من باش و مگذر ازين            بجز بر ره راست مسپر زمين‏

         كه من در دل ايدون گمانم همى            كه آمد بتنگى زمانم همى‏

         دو فرزند را كرد پدرود و گفت            كه اين پندها را نبايد نهفت‏

         بر آمد ز درگاه زخم دراى            ز پيلان خروشيدن كرّ ناى‏

         سپهبد سوى باختر كرد روى            زبان گرم گوى و دل آزرم جوى‏

         برفتند با او دو فرزند او            پر از آب رخ دل پر از پند او

         دو منزل برفتند و گشتند باز            كشيد آن سپهبد براه دراز

         زان روى زال سپهبد براه            سوى سيستان باز برد آن سپاه‏

         شب و روز با رستم شير مرد            همى كرد شادى و هم باده خورد

   ‏

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

فرهنگ معین

جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

تخلیف

(~.) [ ع. ]
۱- (مص م.) سپس انداختن کسی را، واپس هشتن، باز پس گذاشتن.
۲- (اِمص.) بازپس گذاری، ج. تخلیفات.

تخلیق

(تَ لِ) [ ع. ] (مص م.) خوشبوی ساختن.

تخلیل

(تَ) [ ع. ] (مص م.)
۱- خلال کردن دندان.
۲- داخل هم کردن انگشتان دست هنگام وضو گرفتن برای رسیدن آب لای انگشتان.

تخلیه

(تَ یِ) [ ع. تخلیه ] (مص م.)
۱- تهی کردن، خالی کردن.
۲- خارج کردن چیزی یا کسی از جایی.

تخم

(تُ) [ په. ] (اِ.)
۱- نطفه.
۲- بیضه ماکیان و غیر آن.
۳- اصل، نسب، نژاد.
۴- بذر گیاه. ؛~ ِ چیزی را ملخ خوردن کنایه از: نایاب بودن.

تخم جن

(تُ مِ جِ)(اِمر.) (کن.)
۱- کودک ناآرام.
۲- بچه زبر و زرنگ.
۳- لفظ محبت آمیز میان دوستان نزدیک.

تخم لق شکستن

(تُ مِ لَ. ش ِ کَ تَ) (مص ل.) فرصت دادن، رو دادن، خشت کج نهادن.

تخم مرغ

(~ِ مُ) (اِمر.) بیضه مرغ، تخم ماکیان.

تخمار

(تُ) (اِ.) تیری که به جای پیکان گرهی داشته باشد.

تخماق

(تُ) [ تر. ] (اِ.)
۱- قطعه چوب سنگین دسته دار که با آن کلوخ یا چیز دیگر را می‌کوبند.
۲- افزار چوبی که بر سر میخ زنند تا میخ در زمین خوب فرو رود و استوار باشد.

تخمدان

(تُ) (اِمر.)
۱- عضوی در پستانداران که نطفه در آن منعقد می‌شود.
۲- قسمت اصلی گل که در آن یک یا چند تخمک وجود دارد.

تخمه

(تُ مِ) [ په. ] (اِ.)
۱- اصل، نسب.
۲- دانه‌های داخل خربزه، هندوانه و کدو که آن‌ها را تف داده و آجیل سازند.

تخمه

(تُ خَ مِ) [ ع. ] (اِ.) سوءهاضمه.

تخمک

(تُ مَ) (اِمر.) یاخته جنسی و تولید مثل در زن.

تخمی

(تُ) (ص.)
۱- ویژگی حیوانی که از نژاد بهتر است و برای تولید مثل از آن استفاده می‌شود.
۲- ویژگی گیاهی مناسب برای گرفتن تخم به منظور استفاده در کاشت بعدی (کشاورزی).
۳- (عا.) به درد نخور، ساختگی، بی فایده.

تخمیر

(تَ) [ ع. ] (مص م.)
۱- سرشتن، مایه زدن.
۲- رسیدن شراب.
۳- ترشیده شدن.

تخمیس

(تَ) [ ع. ] (مص م.)
۱- پنج قسمت کردن، پنج تایی کردن.
۲- شعر مخمس سرودن.

تخمین

(تَ) [ ع. ] (مص م.) با حدس و گمان اندازه چیزی را معین کردن.

تخنیق

(تَ) [ ع. ] (مص م.)
۱- خفه کردن.
۲- در علم عروض، حذف کردن «م» از اول «مفاعیلن».

تخوم

(تُ خُ) [ ع. ] (اِ.) حد فاصل میان دو زمین.


دیدگاهتان را بنویسید