شاهنامه فردوسی – آمدن زال به نزد مهراب كابلى

آمدن زال به نزد مهراب كابلى

      

          چنان بد كه روزى چنان كرد راى            كه در پادشاهى بجنبد ز جاى‏

         برون رفت با ويژه گردان خويش            كه با او يكى بودشان راى و كيش‏

         سوى كشور هندوان كرد راى            سوى كابل و دنبر و مرغ و ماى‏

         بهر جايگاهى بياراستى            مى و رود و رامشگران خواستى‏

         گشاده در گنج و افگنده رنج            بر آيين و رسم سراى سپنج‏

         ز زابل بكابل رسيد آن زمان            گرازان و خندان و دل شادمان‏

         يكى پادشا بود مهراب نام            زبردست با گنج و گسترده كام‏

  دیوان حافظ - همای اوج سعادت به دام ما افتد

         ببالا بكردار آزاده سرو            برخ چون بهار و برفتن تذرو

         دل بخردان داشت و مغز ردان            دو كتف يلان و هش موبدان‏

         ز ضحاك تازى گهر داشتى            بكابل همه بوم و بر داشتى‏

         همى داد هر سال مر سام ساو            كه با او برزمش نبود ايچ تاو

         چو آگه شد از كار دستان سام            ز كابل بيامد بهنگام بام‏

         ابا گنج و اسپان آراسته            غلامان و هر گونه خواسته‏

         ز دينار و ياقوت و مشك و عبير            ز ديباى زربفت و چينى حرير

  شاهنامه فردوسی - پيغام فرستادن كاوس به نزديك قيصر روم و افراسياب‏

         يكى تاج با گوهر شاهوار            يكى طوق زرّين زبرجدنگار

         چو آمد بدستان سام آگهى            كه مهراب آمد بدين فرّهى

         پذيره شدش زال و بنواختش            بآيين يكى پايگه ساختش‏

         سوى تخت پيروزه باز آمدند            گشاده دل و بزم ساز آمدند

         يكى پهلوانى نهادند خوان            نشستند بر خوان با فرخان‏

         گسارنده مى مى‏آورد و جام            نگه كرد مهراب را پور سام‏

         خوش آمد هماناش ديدار او            دلش تيزتر گشت در كار او

         چو مهراب برخاست از خوان زال            نگه كرد زال اندر آن برز و يال‏

  دیوان حافظ - می‌دمد صبح و کله بست سحاب

         چنين گفت با مهتران زال زر            كه زيبنده‏تر زين كه بندد كمر

         يكى نامدار از ميان مهان            چنين گفت كاى پهلوان جهان‏

         پس پرده او يكى دخترست            كه رويش ز خورشيد روشن‏ترست‏

         ز سر تا بپايش بكردار عاج            برخ چون بهشت و ببالا چو ساج‏

         بران سفت سيمينش مشكين كمند            سرش گشته چون حلقه پاى‏بند

         رخانش چو گلنار و لب ناردان            ز سيمين برش رسته دو ناروان‏

         دو چشمش بسان دو نرگس بباغ            مژه تيرگى برده از پرّ زاغ‏

         دو ابرو بسان كمان طراز            برو توز پوشيده از مشك ناز

  شاهنامه فردوسی - نامه گژدهم به نزديك كاوس‏

         بهشتيست سرتاسر آراسته            پر آرايش و رامش و خواسته‏

         بر آورد مر زال را دل بجوش            چنان شد كزو رفت آرام و هوش‏

         شب آمد پر انديشه بنشست زال            بناديده بر گشت بى‏خورد و هال‏

         چو زد بر سر كوه بر تيغ شيد            چو ياقوت شد روى گيتى سپيد

         در بار بگشاد دستان سام            برفتند گردان بزرّين نيام‏

         در پهلوان را بياراستند            چو بالاى پر مايگان خواستند

         برون رفت مهراب كابل خداى            سوى خيمه زال زابل خداى‏

         چو آمد بنزديكى بارگاه            خروش آمد از در كه بگشاى راه‏

  دیوان حافظ - در ازل پرتو حسنت ز تجلی دم زد

         بر پهلوان اندرون رفت گو            بسان درختى پر از بار نو

         دل زال شد شاد و بنواختش            ازان انجمن سر بر افراختش‏

         بپرسيد كز من چه خواهى بخواه            ز تخت و ز مهر و ز تيغ و كلاه‏

         بدو گفت مهراب كاى پادشا            سر افراز و پيروز و فرمان‏روا

         مرا آرزو در زمانه يكيست            كه آن آرزو بر تو دشوار نيست‏

         كه آيى بشادى سوى خان من            چو خورشيد روشن كنى جان من‏

         چنين داد پاسخ كه اين راى نيست            بخان تو اندر مرا جاى نيست‏

  دیوان حافظ - به آب روشن می عارفی طهارت کرد

         نباشد بدين سام همداستان            همان شاه چون بشنود داستان‏]

         كه ما مى‏گساريم و مستان شويم            سوى خانه بت‏پرستان شويم‏

         جزان هر چه گويى تو پاسخ دهم            بديدار تو راى فرّخ نهم‏

         چو بشنيد مهراب كرد آفرين            بدل زال را خواند ناپاك دين‏

         خرامان برفت از بر تخت اوى            همى آفرين خواند بر بخت اوى‏

         چو دستان سام از پسش بنگريد            ستودش فراوان چنانچون سزيد

         از ان كو نه هم دين و هم راه بود            زبان از ستودنش كوتاه بود

         برو هيچكس چشم نگماشتند            مر او را ز ديوانگان داشتند

  شاهنامه فردوسی - رفتن كى‏ كاوس به مازندران

         چو روشن دل پهلوان را بدوى            چنان گرم ديدند با گفت و گوى‏

         مر او را ستودند يك يك مهان            همان كز پس پرده بودش نهان‏

         ز بالا و ديدار و آهستگى            ز بايستگى هم ز شايستگى‏

          دل زال يكباره ديوانه گشت            خرد دور شد عشق فرزانه گشت‏

         سپهدار تازى سر راستان            بگويد برين بر يكى داستان‏

         كه تا زنده‏ام چرمه جفت منست            خم چرخ گردان نهفت منست‏

         عروسم نبايد كه رعنا شوم            بنزد خردمند رسوا شوم‏

         از انديشگان زال شد خسته دل            بر ان كار بنهاد پيوسته دل‏

  دیوان حافظ - ساقی بیار باده که ماه صیام رفت

         همى بود پيچان دل از گفت گوى            مگر تيره گردد ازين آبروى‏

         همى گشت يك چند بر سر سپهر            دل زال آگنده يك سر بمهر

   ‏

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

صائب ز بزم عقده‌گشایان کناره کرد
ناز نسیم، غنچهٔ دلتنگ برنداشت
«صائب تبریزی»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید
جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

آذرگشنسپ

(~. گُ نَ) (اِمر.) یکی از سه آتشکده بزرگ عهد ساسانی که در شیز آذربایجان قرار داشت.

آذرگون

(~.) (ص مر.) نک آذریون.

آذری

(ذَ) (ص نسب.) منسوب به آذر، آتشی.

آذری

(~.)(ص نسب.)
۱- اهل آذربایجان.
۲- نام زبان قدیم سکنه آذربایجان.

آذرین

(~.)(ص نسب.)۱ - آتشین.
۲- سنگ -‌های آتشفشانی.

آذریون

(~.)
۱- (ص مر.) آذرگون، آتش رنگ.
۲- (اِمر.) نوعی شقایق که کنارش سرخ و میانش سیاه باشد.

آذوقه

(قِ) (اِ.) نک آزوقه.

آذین

(اِ.)
۱- زیب، زینت، آرایش.
۲- رسم، قاعده، قانون.

آذین بستن

(بَ تَ) (مص م.) زینت کردن دکان و بازارها در روزهای جشن و شادمانی.

آر

۱ - (اسم فاعل) پسوند فاعلی و آن به آخر مصدر مرخم = سوم شخص مفرد ماضی پیوندد و صفت فاعلی را سازد: خریدار، پرستار، فرماندار.
۲- پسوند مفعولی (اسم مفعول) گرفتار، کشتار.
۳- پسوند اسم مصدر و آن در اصل «تار» ...

آر

[ فر. ] (اِ.) واحد مقیاس سطح برابر با ۱۰۰ مترمربع.

آر. پی. جی

[ انگ. R.P.G ] (اِ.) نوعی موشک - انداز کوچک ضد تانک.

آرا

[ ع. آراء ] (اِ.) جِ رأی ؛ رأی‌ها، اندیشه‌ها.

آرا (ی)

(ری. اِفا.) در ترکیبات به جای «آراینده» آید: بزم آرا، جهان آرا، صف آرا.

آراستن

(تَ) [ په. ] (مص م.)
۱- زینت دادن، زیور کردن.
۲- نظم دادن.
۳- آماده کردن.
۴- قصد کردن.
۵- مجهّز کردن (سپاه).
۶- هماهنگ کردن (موسیقی).
۷- غنی کردن، بی نیاز کردن.
۸- گماشتن، مأمور کردن.
۹- منقش کردن.
۱۰ - آباد کردن، معمور کردن. ...

آراسته

(تِ)
۱- (ص مف.) مزیُن، زینت شده.
۲- منظّم.
۳- (ص.) آماده، مهیّا.
۴- آهستگی، درنگ.
۵- آسایش، راحتی.
۶- خاموشی، سکوت.
۷- امن، امان.
۸- بستر، خوابگاه.
۹- جایگاه، مقام.
۱۰ - جای خلوت.
۱۱ - (ق.) آهسته، به تأنی.
۱۲ - اطمینان خاطر.

آرام

۱ - (اِ.) قرار، سکون.
۲- درنگ.
۳- آسایش، راحتی.
۴- (ص.)ساکت، خاموش.
۵- امن.
۶- (ق.) به آهستگی.

آرام بخش

(بَ) (ص فا.) تسکین دهنده، مسکن.

آرامانیدن

(دَ) (مص م.)
۱- آرام کردن.
۲- مطمئن کردن.
۳- سکونت دادن، اسکان.

آرامش

(مِ)
۱- (اِمص.) آرامیدن.
۲- وقار، سنگینی.
۳- (اِ.) خواب کوتاه و سبک.
۴- فراغت، آسایش.
۵- صلح وآشتی.
۶- سکون.


دیدگاهتان را بنویسید