شاهنامه فردوسی – آمدن تهمينه دختر شاه سمنگان به نزد رستم‏‏‏

آمدن تهمينه دختر شاه سمنگان به نزد رستم‏

          چو يك بهره از تيره شب در گذشت            شباهنگ بر چرخ گردان بگشت‏

         سخن گفتن آمد نهفته براز            در خوابگه نرم كردند باز

         يكى بنده شمعى معنبر بدست            خرامان بيامد ببالين مست‏

         پس پرده اندر يكى ماه روى            چو خورشيد تابان پر از رنگ و بوى‏

         دو ابرو كمان و دو گيسو كمند            ببالا بكردار سرو بلند

         روانش خرد بود و تن جان پاك            تو گفتى كه بهره ندارد ز خاك‏

         از او رستم شير دل خيره ماند            برو بر جهان آفرين را بخواند

  شاهنامه فردوسی - مردانگى منوچهر و سپاه او در جنگ با تور

         بپرسيد زو گفت نام تو چيست            چه جويى شب تيره كام تو چيست‏

         چنين داد پاسخ كه تهمينه‏ام            تو گويى كه از غم بدو نيمه‏ام‏

         يكى دخت شاه سمنگان منم            ز پشت هژبر و پلنگان منم‏

         بگيتى ز خوبان مرا جفت نيست            چو من زير چرخ كبود اندكيست‏

         كس از پرده بيرون نديدى مرا            نه هرگز كس آوا شنيدى مرا

         بكردار افسانه از هر كسى            شنيدم همى داستانت بسى‏

         كه از شير و ديو و نهنگ و پلنگ            نترسى و هستى چنين تيز چنگ‏

  دیوان حافظ - یاد باد آن که نهانت نظری با ما بود

         شب تيره تنها بتوران شوى            بگردى بران مرز و هم نغنوى‏

         بتنها يكى گور بريان كنى            هوا را بشمشير گريان كنى‏

         هر آن كس كه گرز تو بيند بچنگ            بدرّد دل شير و چنگ پلنگ‏

         برهنه چو تيغ تو بيند عقاب            نيارد بنخچير كردن شتاب‏

         نشان كمند تو دارد هژبر            ز بيم سنان تو خون بارد ابر

         چو اين داستانها شنيدم ز تو            بسى لب بدندان گزيدم ز تو

         بجستم همى كفت و يال و برت            بدين شهر كرد ايزد آبشخورت‏

         تراام كنون گر بخواهى مرا            نبيند جزين مرغ و ماهى مرا

  شاهنامه فردوسی - تاخته كردن افراسياب بر ايران زمين

         يكى آنك بر تو چنين گشته‏ام            خرد را ز بهر هوا كشته‏ام‏

         و ديگر كه از تو مگر كردگار            نشاند يكى پورم اندر كنار

         مگر چون تو باشد بمردى و زور            سپهرش دهد بهره كيوان و هور

         سه ديگر كه اسپت بجاى آورم            سمنگان همه زير پاى آورم‏

         چو رستم بر انسان پرى چهره ديد            ز هر دانشى نزد او بهره ديد

         و ديگر كه از رخش داد آگهى            نديد ايچ فرجام جز فرّهى

         بفرمود تا موبدى پر هنر            بيايد بخواهد و را از پدر

  شاهنامه فردوسی - رزم كردن رستم با سه شاه و رها شدن كاوس از بند

         چو بشنيد شاه اين سخن شاد شد            بسان يكى سرو آزاد شد

         بدان پهلوان داد آن دخت خويش            بدان سان كه بودست آيين و كيش‏

         بخشنودى و راى و فرمان اوى            بخوبى بياراست پيمان اوى‏

         چو بسپرد دختر بدان پهلوان            همه شاد گشتند پير و جوان‏

         ز شادى بسى زر بر افشاندند            ابر پهلوان آفرين خواندند

         كه اين ماه نو بر تو فرخنده باد            سر بدسگالان تو كنده باد

         چو انباز او گشت با او براز            ببود آن شب تيره دير و دراز

  دیوان حافظ - جز آستان توام در جهان پناهی نیست

         چو خورشيد تابان ز چرخ بلند            همى خواست افگند رخشان كمند

         ببازوى رستم يكى مهره بود            كه آن مهره اندر جهان شهره بود

         بدو داد و گفتش كه اين را بدار            اگر دختر آرد ترا روزگار

         بگير و بگيسوى او بر بدوز            بنيك اختر و فال گيتى فروز

         ور ايدونك آيد ز اختر پسر            ببندش ببازو نشان پدر

         ببالاى سام نريمان بود            بمردى و خوى كريمان بود

         فرود آرد از ابر پرّان عقاب            نتابد بتندى بر او آفتاب‏

         همى بود آن شب بر ماه روى            همى گفت از هر سخن پيش اوى‏

  شاهنامه فردوسی - آفرینش کیهان

         چو خورشيد رخشنده شد بر سپهر            بياراست روى زمين را بمهر

         بپدرود كردن گرفتش ببر            بسى بوسه دادش بچشم و بسر

         پرى چهره گريان ازو بازگشت            ابا انده و درد انباز گشت‏

         بر رستم آمد گرانمايه شاه            بپرسيدش از خواب و آرامگاه‏

         چو اين گفته شد مژده دادش برخش            برو شادمان شد دل تاج بخش‏

         بيامد بماليد و زين بر نهاد            شد از رخش رخشان و از شاه شاد

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

لطف خدا بیشتر از جرم ماست
نکته سربسته چه دانی خموش
«حافظ»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید
جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

چه

(چِ یا چَ) (پس.) پسوندی است دال بر تصغیر: باغچه، کوچه، آلوچه، کتابچه.

چهار

(چِ یا چَ) [ په. ] (اِ.) عدد اصلی میان سه و پنج، دوبرابر دو.

چهار ارکان

(~. اَ) [ فا - ع. ] (اِمر.)
۱- چهار حد جهان: مشرق، مغرب، شمال و جنوب.
۲- نوعی خیمه چهارگانه.

چهار مضراب

(~. مِ) [ فا - ع. ] (اِمر.) = چارمضراب: اصطلاحی است در نواختن آهنگ موسیقی، نوعی از آهنگ موسیقی که نوازنده ساز در دستگاه‌های مختلف آواز می‌نوازد تا آوازخوان برای خواندن مهیا شود، گونه‌ای از زدن که زننده خواننده ...

چهارآیین

(چَ) (اِمر.) چهار مذهب معروف اهل سنت: حنفی، شافعی، مالکی، حنبلی.

چهارآیینه

(~. نِ) (اِمر.) نوعی جامه جنگ که در قدیم به هنگام جنگ می‌پوشیدند و آن دارای چهار قطعه آهن صیقل داده بود که روی سینه، پشت سر و سر زانوها نصب می‌شد.

چهاربالش

(~. لِ) (اِمر.)
۱- بالش‌های چهار - گانه، که هنگام بر تخت نشستن پادشاه، پشت سر و زیر پا و دو طرف او می‌گذاشتند.
۲- تخت، مسند.
۳- چهار عنصر (آب، خاک، آتش و باد).

چهارتخم

(~. تُ) (اِمر.) = چهارتخمه. چارتخم: مخلوط دانه‌های قدومه و بارهنگ و بهدانه و سپستان است که جوشانده آن‌ها به دلیل داشتن لعاب فراوان به عنوان ملین و نرم کننده سینه و خلط آور در امراض ریه مصرف می‌شود.

چهارتکبیر

(~. تَ) [ فا - ع. ] (اِمر.) اشاره‌است به نماز میت که در آن چهار تکبیر باید بگویند.

چهارتکبیر زدن

(~. تَ. زَ دَ) (مص ل.) ترک دنیا گفتن.

چهارجوهر

(~. جَ هَ) (اِمر.) چهار ستاره از بنات النعش که آن‌ها را نعش گویند.

چهارده

(چَ یا چِ دَ) (اِ.) عدد اصلی بین سیزده و پانزده، ده به علاوه چهار.

چهاردیواری

(چَ یا چَ) (اِمر.)
۱- هر جا که از چهارطرف محصور و دیوار باشد، محوطه.
۲- (کن.) خانه و کاشانه.

چهارزانو

(~.) (اِمر.)حالتی مؤدبانه از نشستن که ساق پای چپ زیر زانوی راست و ساق پای راست زیر زانوی چپ قرار می‌گیرد.

چهارسو

(~.) [ په. ] (اِمر.)
۱- چهارجانب: شمال، جنوب، مشرق، مغرب.
۲- چهارراه.
۳- چهارراه میان بازار، چارسوق، چارسوک.
۴- (کن.) دنیا، جهان.

چهارشاخ

(~.) (اِمر.) آلتی چوبی چهار شاخه و دسته دار که با آن خرمن کوفته را بر باد می‌دهند تا کاه از دانه جدا شود.

چهارشانه

(~. نِ) (ص مر.) مرد تنومند که دارای شانه‌های پهن باشد.

چهارشنبه

(~. شَ بِ) [ فا - عبر. ] (اِمر.) روز پنجم از ایام هفته مسلمانان.

چهارشنبه سوری

(~. شَ بِ) (اِمر.) غروب آخرین سه شنبه سال که در آن شب معمولاً هفت بوته آتش درست می‌کنند و به ترتیب از روی آن می‌پرند و می‌گویند: سرخی تو از من زردی من از تو.

چهارضلعی

(~. ض) [ فا - ع. ] (ص نسب.) صفحه‌ای است محدود به یک خط شکسته چهاربر و انواع آن عبارت است از: مربع، مربع مستطیل، لوزی، متوازی الاضلاع، ذوزنقه، چهارضلعی محاطی، چهارضلعی محیط، چهاربر.


دیدگاهتان را بنویسید