شاهنامه فردوسی – آمدن تهمينه دختر شاه سمنگان به نزد رستم‏‏‏

آمدن تهمينه دختر شاه سمنگان به نزد رستم‏

          چو يك بهره از تيره شب در گذشت            شباهنگ بر چرخ گردان بگشت‏

         سخن گفتن آمد نهفته براز            در خوابگه نرم كردند باز

         يكى بنده شمعى معنبر بدست            خرامان بيامد ببالين مست‏

         پس پرده اندر يكى ماه روى            چو خورشيد تابان پر از رنگ و بوى‏

         دو ابرو كمان و دو گيسو كمند            ببالا بكردار سرو بلند

         روانش خرد بود و تن جان پاك            تو گفتى كه بهره ندارد ز خاك‏

         از او رستم شير دل خيره ماند            برو بر جهان آفرين را بخواند

  شاهنامه فردوسی - راى زدن زال با موبدان در كار رودابه

         بپرسيد زو گفت نام تو چيست            چه جويى شب تيره كام تو چيست‏

         چنين داد پاسخ كه تهمينه‏ام            تو گويى كه از غم بدو نيمه‏ام‏

         يكى دخت شاه سمنگان منم            ز پشت هژبر و پلنگان منم‏

         بگيتى ز خوبان مرا جفت نيست            چو من زير چرخ كبود اندكيست‏

         كس از پرده بيرون نديدى مرا            نه هرگز كس آوا شنيدى مرا

         بكردار افسانه از هر كسى            شنيدم همى داستانت بسى‏

         كه از شير و ديو و نهنگ و پلنگ            نترسى و هستى چنين تيز چنگ‏

  شاهنامه فردوسی -  لشكر كشيدن كاوس با رستم‏‏

         شب تيره تنها بتوران شوى            بگردى بران مرز و هم نغنوى‏

         بتنها يكى گور بريان كنى            هوا را بشمشير گريان كنى‏

         هر آن كس كه گرز تو بيند بچنگ            بدرّد دل شير و چنگ پلنگ‏

         برهنه چو تيغ تو بيند عقاب            نيارد بنخچير كردن شتاب‏

         نشان كمند تو دارد هژبر            ز بيم سنان تو خون بارد ابر

         چو اين داستانها شنيدم ز تو            بسى لب بدندان گزيدم ز تو

         بجستم همى كفت و يال و برت            بدين شهر كرد ايزد آبشخورت‏

         تراام كنون گر بخواهى مرا            نبيند جزين مرغ و ماهى مرا

  دیوان حافظ - بیا که قصر امل سخت سست‌بنیادست

         يكى آنك بر تو چنين گشته‏ام            خرد را ز بهر هوا كشته‏ام‏

         و ديگر كه از تو مگر كردگار            نشاند يكى پورم اندر كنار

         مگر چون تو باشد بمردى و زور            سپهرش دهد بهره كيوان و هور

         سه ديگر كه اسپت بجاى آورم            سمنگان همه زير پاى آورم‏

         چو رستم بر انسان پرى چهره ديد            ز هر دانشى نزد او بهره ديد

         و ديگر كه از رخش داد آگهى            نديد ايچ فرجام جز فرّهى

         بفرمود تا موبدى پر هنر            بيايد بخواهد و را از پدر

  دیوان حافظ - خدا چو صورت ابروی دلگشای تو بست

         چو بشنيد شاه اين سخن شاد شد            بسان يكى سرو آزاد شد

         بدان پهلوان داد آن دخت خويش            بدان سان كه بودست آيين و كيش‏

         بخشنودى و راى و فرمان اوى            بخوبى بياراست پيمان اوى‏

         چو بسپرد دختر بدان پهلوان            همه شاد گشتند پير و جوان‏

         ز شادى بسى زر بر افشاندند            ابر پهلوان آفرين خواندند

         كه اين ماه نو بر تو فرخنده باد            سر بدسگالان تو كنده باد

         چو انباز او گشت با او براز            ببود آن شب تيره دير و دراز

  شاهنامه فردوسی - رسيدن زال به يارى مهراب

         چو خورشيد تابان ز چرخ بلند            همى خواست افگند رخشان كمند

         ببازوى رستم يكى مهره بود            كه آن مهره اندر جهان شهره بود

         بدو داد و گفتش كه اين را بدار            اگر دختر آرد ترا روزگار

         بگير و بگيسوى او بر بدوز            بنيك اختر و فال گيتى فروز

         ور ايدونك آيد ز اختر پسر            ببندش ببازو نشان پدر

         ببالاى سام نريمان بود            بمردى و خوى كريمان بود

         فرود آرد از ابر پرّان عقاب            نتابد بتندى بر او آفتاب‏

         همى بود آن شب بر ماه روى            همى گفت از هر سخن پيش اوى‏

  شاهنامه فردوسی - گفتار اندر زادن زال

         چو خورشيد رخشنده شد بر سپهر            بياراست روى زمين را بمهر

         بپدرود كردن گرفتش ببر            بسى بوسه دادش بچشم و بسر

         پرى چهره گريان ازو بازگشت            ابا انده و درد انباز گشت‏

         بر رستم آمد گرانمايه شاه            بپرسيدش از خواب و آرامگاه‏

         چو اين گفته شد مژده دادش برخش            برو شادمان شد دل تاج بخش‏

         بيامد بماليد و زين بر نهاد            شد از رخش رخشان و از شاه شاد

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

می روی و گریه می آید مرا
ساعتی بنشین که باران بگذرد
«امیر خسرو دهلوی»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید
جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

نگون

(نِ) (ص.) خم شده، واژگون.

نگون بخت

(نِ بَ) (ص مر.) بدبخت، سیاه بخت.

نگون طشت

(~. طَ) (ص مر.) (کن.) آسمان.

نگونسار

(نِ) (ص مر.) سرازیر، آویخته شده.

نگژده

(نِ گَ دِ) (اِ.) کوزه، ظرف آبخوری سفالی.

نگین

(نِ) (اِ.)
۱- سنگ قیمتی که روی انگشتر نصب کنند.
۲- مُهر پادشاهان.

نی

(نَ) (حر.) نه، نا.

نی

(نِ یا نَ) (اِ.)
۱- گیاهی است آبی با شاخه‌های بلند و تو خالی که در زمین‌های باتلاقی و مرطوب می‌روید.

نی

(نِ) (اِ.) سازی بادی از ساقه نی با چوب باریک و پنج سوراخ.

نی انبان

(نِ یا نَ. اَ) (اِمر.) نوعی نی (نای) که آلتی دمیدنی همراه دارد، شبیه انبان.

نی بست

(نِ یا نَ بَ) (اِمر.) محوطه‌ای که با نی محصور کنند.

نی دوده

(نِ یا نَ دِ) (اِمر.) آلتی است برای کشیدن شیره تریاک که مانند وافور دارای حقه گلی است و چوبی دارد و شیره را با چراغ به وسیله آن می‌کشند.

نی شکر

(نَ شَ یا نِ ش کَ) [ په. ] (اِمر.) نوعی از نی با ساقه‌های بلند که برگ‌های دراز و گل‌های سرخ کم رنگ دارد. در داخل آن شیره‌ای وجود دارد که از آن شکر به دست می‌آورند.

نی قلیان

(نِ قَ)
۱- (اِمر.) نی ای که از آن قلیان سازند.
۲- (ص مر.) (عا.) شخص لاغر اندام.

نی لبک

(نِ لَ بَ) (اِمر.) نی کوچک که با لب نواخته می‌شود.

نی نی

(اِ.) (عا.)
۱- مردمک چشم.
۲- (عا.) عروسک به زبان کودکان
۴- بچه کوچولو.

نی پیچ

(نِ یا نَ) (اِمر.) لوله ساخته از مفتول یا غیره که بر او آن پوست یا پارچه گرفته، یک سر آن به قلیان متصل است و سر دیگر به دهان (به هنگام کشیدن قلیان).

نیا

(اِ.) جد، پدر بزرگ.

نیابت

(نِ بَ) [ ع. نیابه ] (اِمص.) خلافت، جانشینی.

نیابت داشتن

(~. تَ) [ ع - فا. ] (مص ل.) نایب بودن، جانشین بودن.


دیدگاهتان را بنویسید