شاهنامه فردوسی – آمدن افراسياب به نزديك پدر خود

آمدن افراسياب به نزديك پدر خود

          برفت از لب رود نزد پشنگ            زبان پر ز گفتار و كوتاه چنگ‏

         بدو گفت كاى نامبردار شاه            ترا بود ازين جنگ جستن گناه‏

         يكى آنكه پيمان شكستن ز شاه            بزرگان پيشين نديدند راه‏

         نه از تخم ايرج جهان پاك شد            نه زهر گزاينده ترياك شد

         يكى كم شود ديگر آيد بجاى            جهان را نمانند بى‏كدخداى‏

         قباد آمد و تاج بر سر نهاد            بكينه يكى نو در اندر گشاد

         سوارى پديد آمد از تخم سام            كه دستانش رستم نهادست نام‏

         بيامد بسان نهنگ دژم            كه گفتى زمين را بسوزد بدم‏

         همى تاخت اندر فراز و نشيب            همى زد بگرز و بتيغ و ركيب‏

         ز گرزش هوا شد پر از چاك چاك            نيرزيد جانم بيك مشت خاك‏

         همه لشكر ما بهم بر دريد            كس اندر جهان اين شگفتى نديد

         درفش مرا ديد بر يك كران            بزين اندر آورد گرز گران‏

         چنان بر گرفتم ز زين خدنگ            كه گفتى ندارم بيك پشّه سنگ‏

         كمربند بگسست و بند قباى            ز چنگش فتادم نگون زير پاى‏

         بدان زور هرگز نباشد هژبر            دو پايش بخاك اندر و سر بابر

         سواران جنگى همه همگروه            كشيدندم از پيش آن لخت كوه‏

         تو دانى كه شاهى دل و چنگ من            بجنگ اندرون زور و آهنگ من‏

         بدست وى اندر يكى پشّه‏ام             و زان آفرينش پر انديشه‏ام‏

         يكى پيل تن ديدم و شير چنگ            نه هوش و نه دانش نه راى و درنگ‏

         عنان را سپرده بران پيل مست            يكى گرزه گاوپيكر بدست‏

         همانا كه كوپال سيصد هزار            زدندش بران تارك ترگ دار

         تو گفتى كه از آهنش كرده‏اند            ز سنگ و ز رويش بر آورده‏اند

         چه درياش پيش و چه ببر بيان            چه درّنده شير و چه پيل ژيان‏

         همى تاخت يكسان چو روز شكار            ببازى همى آمدش كارزار

         چنو گر بدى سام را دستبرد            بتركان نماندى سرافراز گرد

         جز از آشتى جستنت راى نيست            كه با او سپاه ترا پاى نيست‏

         زمينى كجا آفريدون گرد            بدانگه بتور دلاور سپرد

         بمن داده بودند و بخشيده راست            ترا كين پيشين نبايست خواست‏

         تو دانى كه ديدن نه چون آگهيست            ميان شنيدن هميشه تهيست‏

         گلستان كه امروز باشد ببار            تو فردا چنى گل نيايد بكار

         از امروز كارى بفردا ممان            كه داند كه فردا چه گردد زمان‏

         ترا جنگ ايران چو بازى نمود            ز بازى سپه را درازى فزود

         نگر تا چه مايه ستام بزر            هم از ترگ زرّين و زرّين سپر

         همان تازى اسپان زرّين لگام            همان تيغ هندى بزرّين نيام‏

         ازين بيشتر نامداران گرد            قباد اندر آمد بخوارى ببرد

         چو كلباد و چون بارمان دلير            كه بودى شكارش همه نرّه شير

         خزروان كجا زال بشكست خرد            نمودش بگرز گران دستبرد

         شماساس كين توز لشكر پناه            كه قارن بكشتش بآوردگاه‏

         جزين نامداران كين صد هزار            فزون كشته آمد گه كارزار

         بتر زين همه نام و ننگ شكست            شكستى كه هرگز نشايدش بست‏

         گر از من سر نامور گشته شد            كه اغريرث پر خرد كشته شد

         جوانى بدو نيكئى روزگار            من امروز را دى گرفتم شمار

         كه پيش آمدندم همان سركشان            پس پشت هر يك درفشى كشان‏

         بسى ياد دادندم از روزگار            دمان از پس و من دوان زار و خوار

         كنون از گذشته مكن هيچ ياد            سوى آشتى ياز با كى‏قباد

         گرت ديگر آيد يكى آروزى            بگرد اندر آيد سپه چار سوى‏

         بيك دست رستم كه تابنده هور            گه رزم با او نتابد بزور

         بروى دگر قارن رزم زن            كه چشمش نديدست هرگز شكن‏

         سه ديگر چو كشواد زرّين كلاه            كه آمد به آمل ببرد آن سپاه‏

         چهارم چو مهراب كابل خداى            كه دستور شاهست و زابل خداى‏

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

فرهنگ معین

آن

۱ - پسوند دال بر زمان: بامدادان، ناگاهان.
۲- پسوند دال بر مکان و موطن: گیلان، یونان، ایران، دیلمان.
۳- پسوند حاصل مصدر است در آخر ریشه فعل: چادردران کردن، راه جامه دران.
۴- پسوند دال بر کثرت و استمرار در آخر اسم فاعل (مرخم.): درم - ریزان، گلریزان.
۵- پسوند صفت فاعلی در آخر ریشه فعل = مفرد امر حاضر: خرامان، روان، نگران.
۶- پسوند دال بر نسبت بنوت و فرزندی: اردشیر بابکان (اردشیر پسر بابک)، خسرو قبادان (خسرو پسر قباد).
۷- پسوند دال بر جشن و آذین و شادمانی و سوگ: آشتی کنان، آینه بندان.
۸- گاه به آخر صفات پیوندد و تغییری در معنی و نوع کلمه نمی‌دهد: شادان، آبادان.
۹- پسوند جمع: یکی از دو علامت جمع پارسی است و آن در موارد ذیل به کار رود: الف: جانداران (انسان و حیوان) و نام اقوام و ملل به «ان» نیز جمع بسته شوند: مردان، اسبان، ترکان. ب: بعضی اعضای بدن (که زوج و متعدد باشند) علاوه بر «ها» به «ان» نیز جمع بسته شوند: چشمان، ابروان. ج: کلمات ذیل دال بر زمان: علاوه بر «ها» به «ان» جمع بسته شوند: روزگاران، روزان، شبان.

دیدگاهتان را بنویسید