شاهنامه فردوسی – آفرینش کیهان

گفتار اندر آفرینش کیهان

         از آغاز بايد كه دانى درست            سرمايه گوهران از نخست‏

         كه يزدان ز ناچيز چيز آفريد            بدان تا توانائى آرد پديد

         سرمايه گوهران اين چهار            برآورده بى‏رنج و بى‏ روزگار

         يكى آتشى بر شده تابناك            ميان آب و باد از بر تيره خاك‏

         نخستين كه آتش بجنبش دميد            ز گرميش پس خشكى آمد پديد

         و زان پس ز آرام سردى نمود            ز سردى همان باز ترّى فزود

         چو اين چار گوهر بجاى آمدند            ز بهر سپنجى سراى آمدند

         گهرها يك اندر دگر ساخته            ز هر گونه گردن بر افراخته‏

         پديد آمد اين گنبد تيز رو            شگفتى نماينده نو بنو

         ابرده و دو هفت شد كدخداى            گرفتند هر يك سزاوار جاى‏

         در بخشش و دادن آمد پديد            ببخشيد دانا چنانچون سزيد

         فلكها يك اندر دگر بسته شد            بجنبيد چون كار پيوسته ش

      چو دريا و چون كوه و چون دشت و راغ            زمين شد بكردار روشن چراغ‏

          بباليد كوه آبها بر دميد                   سر رستنى سوى بالا كشيد

         زمين را بلندى نبد جايگاه            يكى مركزى تيره بود و سياه‏

         ستاره برو بر شگفتى نمود            بخاك اندرون روشنايى فزود

         همى بر شد آتش فرود آمد آب            همى، گشت گرد زمين آفتاب‏

         گيا رست با چند گونه درخت            بزير اندر آمد سرانشان ز بخت‏

         ببالد ندارد جز اين نيروئى            نپويد چو پويندگان هر سوئى‏

         و زان پس چو جنبنده آمد پديد            همه رستنى زير خويش آوريد

         خور و خواب و آرام جويد همى            و زان زندگى كام جويد همى‏

         نه گويا زبان و نه جويا خرد            ز خاك و ز خاشاك تن پرورد

         نداند بد و نيك فرجام كار                   نخواهد از و بندگى كردگار

         چو دانا توانا بد و دادگر                    از ايرا نكرد ايچ پنهان هنر

         چنينست فرجام كار جهان            نداند كسى آشكار و نهان‏

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

فرهنگ معین

آب

[ په. ] (اِ.) مایعی است شفاف، بی طعم و بی بو، مرکب از دو عنصر اکسیژن و ئیدروژن ؛ o 2 H، در باور قدما یکی از چهار عنصر «آب، آتش، باد، خاک» محسوب می‌شده. معانی کنایی آب:
۱- آبرو.
۲- جلا، درخشندگی.
۳- رونق.
۴- اشک.
۵- عرق.
۶- نازکی.
۷- شادابی.
۸- زیبایی و شکوه.
۹- مَنی، نطفه.
۱۰ - ارج، قیمت.
۱۱ - پیشاب، ادرار.
۱۲ - عصاره، شیره.
۱۳ - رود، نهر.
۱۴ - بزاق، آب دهان. ؛ ~در هاون کوبیدن کار بیهوده کردن. ؛ ~از ~ تکان نخوردن ک نایه از: آرام بودن اوضاع و احوال. ؛ ~ از دست نچکیدن کنایه از: نهایت خست و پول دوستی. ؛ ~ از سر گذشتن بی فایده شدن چاره و تدبیر. ؛ ~ از دریا بخشیدن از دیگران مایع گذاشتن، از حساب دیگران بخشیدن. ؛ ~بر در کسی ریختن خدمت آن کس را کردن. ؛ ~ پاکی روی دست کسی ریختن اتمام حجت کردن، حرف آخر را زدن. ؛ ~زیر پوست کسی رفتن کنایه از: چاق شدن. ؛ از ~ گل آلود ماهی گرفتن از وضع آشفته سوء استفاده کردن. ؛~ از چیزی خوردن از آن چیز بهره مند شدن.

دیدگاهتان را بنویسید