گفتار اندر آفرینش آفتاب
ز ياقوت سرخست چرخ كبود نه از آب و گرد و نه از باد و دود
بچندين فروغ و بچندين چراغ بياراسته چون بنوروز باغ
روان اندرو گوهر دلفروز كزو روشنايى گرفتست روز
ز خاور بر آيد سوى باختر نباشد ازين يك روش راستتر
ايا آنكه تو آفتابى همى چه بودت كه بر من نتابى همى
زین سفر گر به سلامت به وطن بازرسم
نذر کردم که هم از راه به میخانه روم
«حافظ»
(~. نَ وَ) (ص مر.) به یک طریق، بر یک منوال.
(یِ یا یَ. هِ رُ) (عد. کسری) یک قسمت از هزار قسمت، هزار یک.
(یِ یا یَ. هَ تُ) (عد. کسری) یک جزء از هشت، هشت یکم.
(یِ یا یَ. هَ دُ) (عد. کسری) یک جز از هفتاد جز، هفتاد یک.
(یِ یا یَ. هَ)
۱- (ص مر.) جایی که هوای آن تغییر نکند.
۲- (ق مر.) (عا.) مقدار اندک، اندازه کوچک تر: فلانی یک هوا از شما بلندتر است.
(~. وَ جَ) (ص نسب.) (عا.)
۱- به قدر یک وجب.
۲- بسیار کوتاه قد.
(~. وَ) (ق مر.) (عا.)
۱- یک سو، یک طرف.
۲- کج، متمایل.
(~. وَ) (ص نسب.) یک طرفی، متمایل به یک جهت.
(~. پَ)
۱- (ص.) (عا.) لجوج، یک دنده.
۲- (اِ.) به یک طرف دراز کشیدن.
(~. چَ) (ق.) مدتی، روزگاری.
(~. رِ) (ص مر.) (ق مر.)(عا.)بی - جهت، بیهوده، کار بی معنی.
(~. س)(ق مر.)(عا.)یک جا، کلی.
(~. کَ لِ مِ) [ فا - ع. ] (ق مر.) متحد، یک سخن، یک زبان، متحدالقول.
(~. گِ رِ) (ص مر.) هم پیمان، متحد.
(~.)
۱- (ق.) یک یک.
۲- (ص.) یگانه، تک، منفرد.
(~. ~.) (ق.) یک یک، یکی پس از دیگری.
(~.) (ق.)
۱- یک دفعه، مقابل دو بار.
۲- بی خبر، غفلتاً.
(~. مَ رَ) [ ع - فا. ] (اِمر.) ویژه مصرف کردن برای یک نوبت.
(~. رِ) (ق.)
۱- یک دفعه، یکبار.
۲- ناگهان.
۳- به کلی، تمامی، همه.
(~. رِ) (حامص.)
۱- ناگهانی.
۲- همگی، همه.
