شاهنامه فردوسی – آشتى خواستن پشنگ از كى‏ قباد

آشتى خواستن پشنگ از كى‏ قباد

          سپهدار تركان دو ديده پر آب            شگفتى فرو ماند ز افراسياب‏

         يكى مرد با هوش را برگزيد            فرسته بايران چنانچون سزيد

         يكى نامه بنوشت ار تنگ‏وار            برو كرده صد گونه رنگ و نگار

         بنام خداوند خورشيد و ماه            كه او داد بر آفرين دستگاه‏

         وزو بر روان فريدون درود            كزو دارد اين تخم ما تار و پود

         گر از تور بر ايرج نيك بخت            بد آمد پديد از پى تاج و تخت‏

         بران بر همى راند بايد سخن            ببايد كه پيوند ماند ببن‏

  دیوان حافظ - بتی دارم که گرد گل ز سنبل سایه‌بان دارد

         گر اين كينه از ايرج آمد پديد            منوچهر سرتاسر آن كين كشيد

         بران هم كه كرد آفريدون نخست            كجا راستى را ببخشش بجست‏

         سزد گر برانيم دل هم بران            نگرديم از آيين و راه سران‏

         ز جيحون و تا ماورالنّهر بر            كه جيحون ميانچيست اندر گذر

         بر و بوم ما بود هنگام شاه            نكردى بران مرز ايرج نگاه‏

         همان بخش ايرج ز ايران زمين            بداد آفريدون و كرد آفرين‏

         ازان گر بگرديم و جنگ آوريم            جهان بر دل خويش تنگ آوريم‏

         بود زخم شمشير و خشم خداى            نيابيم بهره بهر دو سراى‏

  دیوان حافظ - خواب آن نرگس فتان تو بی چیزی نیست

         و گر همچنان چون فريدون گرد            بتور و بسلم و به ايرج سپرد

         ببخشيم و زان پس نجوييم كين            كه چندين بلا خود نيرزد زمين‏

         سراينده از سال چون برف گشت            ز خون كيان خاك شنگرف گشت‏

         سرانجام هم جز ببالاى خويش            نيابد كسى بهره از جاى خويش‏

         بمانيم روز پسين زير خاك            سراپاى كرباس و جاى مغاك‏

         و گر آزمنديست و اندوه و رنج            شدن تنگ دل در سراى سپنج‏

         مگر رام گردد برين كى‏قباد            سر مرد بخرد نگردد ز داد

         كس از ما نبينند جيحون بخواب            و ز ايران نيايند ازين روى آب‏

  دیوان حافظ - زاهد ظاهرپرست از حال ما آگاه نیست

         مگر با درود و سلام و پيام            دو كشور شود زين سخن شادكام‏

         چو نامه بمهر اندر آورد شاه            فرستاد نزديك ايران سپاه‏

         ببردند نامه بر كى‏قباد            سخن نيز ازين گونه كردند ياد

         چنين داد پاسخ كه دانى درست            كه از ما نبد پيش دستى نخست‏

         ز تور اندر آمد نخستين ستم            كه شاهى چو ايرج شد از تخت كم‏

         بدين روزگار اندر افراسياب            بيامد بتيزى و بگذاشت آب‏

         شنيدى كه با شاه نوذر چه كرد            دل دام و دد شد پر از داغ و درد

  دیوان حافظ - اگر نه باده غم دل ز یاد ما ببرد

         ز كينه باغريرث پر خرد            نه آن كرد كز مردمى در خورد

         ز كردار بد گر پشيمان شويد            بنوّى ز سر باز پيمان شويد

         مرا نيست از كينه و آز رنج            بسيچيده‏ام در سراى سپنج‏

         شما را سپردم ازان روى آب            مگر يابد آرامش افراسياب‏

         بنوّى يكى باز پيمان نوشت            بباغ بزرگى درختى بكشت‏

         فرستاده آمد بسان پلنگ            رسانيد نامه بنزد پشنگ‏

         بنه بر نهاد و سپه را براند            همى گرد بر آسمان بر فشاند

         ز جيحون گذر كرد مانند باد            و زان آگهى شد بر كى ‏قباد

  دیوان حافظ - یاد باد آن که سر کوی توام منزل بود

         كه دشمن شد از پيش بى‏كارزار            بدان گشت شادان دل شهريار

         بدو گفت رستم كه اى شهريار            مجو آشتى در گه كارزار

         نبد پيشتر آشتى را نشان            بدين روز گرز من آوردشان‏

         چنين گفت با نامور كى‏قباد            كه چيزى نديدم نكوتر ز داد

         نبيره فريدون فرخ پشنگ            بسيرى همى سر بپيچد ز جنگ‏

         سزد گر هر آن كس كه دارد خرد            بكژّى و ناراستى ننگرد

         ز زاولستان تا بدرياى سند            نوشتيم عهدى ترا بر پرند

         سر تخت با افسر نيمروز            بدار و همى باش گيتى فروز

  شاهنامه فردوسی - آفرینش ماه

         وزين روى كابل بمهراب ده            سراسر سنانت بزهراب ده‏

         كجا پادشاهيست بى‏جنگ نيست            و گر چند روى زمين تنگ نيست‏

         سرش را بياراست با تاج زر            همان گردگاهش بزرّين كمر

         ز يك روى گيتى مرو را سپرد            ببوسيد روى زمين مرد گرد

         ازان پس چنين گفت فرّخ قباد            كه بى‏زال تخت بزرگى مباد

         بيك موى دستان نيرزد جهان            كه او ماندمان يادگار از مهان‏

         يكى جامه شهريارى بزر            ز ياقوت و پيروزه تاج و كمر

         نهادند مهد از بر پنج پيل            ز پيروزه رخشان بكردار نيل‏

  شاهنامه فردوسی - گفتار اندر زادن دختر ايرج‏‏

         بگسترد زربفت بر مهد بر            يكى گنج كش كس ندانست مر

         فرستاد نزديك دستان سام            كه خلعت مرا زين فزون بود كام‏

         اگر باشدم زندگانى دراز            ترا دارم اندر جهان بى‏ نياز

         همان قارن نيو و كشواد را            چو برزين و خرّاد پولاد را

         برافگند خلعت چنانچون سزيد            كسى را كه خلعت سزاوار ديد

         درم داد و دينار و تيغ و سپر            كرا در خور آمد كلاه و كمر

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

جمشید جز حکایت جام از جهان نبرد
زنهار دل مبند بر اسباب دنیوی
«حافظ»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید
جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

اسانید

( اَ ) [ ع. ] (اِ.)۱ - جِ اسناد.
۲- در علم نحو عبارتست از ایتاع و نسبت تامه بین دو کلمه، مانند نسبت خبر به مبتداء.

اسب

( اَ ) [ په. ] (اِ.) حیوانی است باهوش که برای سواری یا بارکشی به کار گرفته می‌شود. ؛~ دادن و خر گرفتن کنایه از: معامله زیان - آور کردن. ؛~ عصاری بودن الف ...

اسب انگیز

(اَ. اَ)
۱- (اِفا.) آن که اسب را برانگیزد، اسب انگیزنده.
۲- (اِمر.) مهمیز.

اسب دواندن

(اَ. دَ دَ) (مص ل.) کنایه از: اجحاف و تعدی.

اسب دوانی

(~. دَ) (حامص.) دوانیدن اسب‌ها به موازات هم و سنجش شتاب آن‌ها، مسابقه.

اسب رس

(~. رِ) (اِمر.) نک اسب ریس.

اسب ریس

(~.) [ په. ] (اِمر.)
۱- مسافتی که اسب در یک روز می‌تواند بپیماید.
۲- میدان اسب دوانی.

اسباب

(اَ) [ ع. ] (اِ.) جِ سبب.
۱- سبب‌ها، علت‌ها.
۲- وسیله‌ها، لوازم.
۳- مال‌ها، دارایی‌ها.
۴- برگ و ساز.
۵- کالاها، متاع‌ها.

اسباب بازی

(~.) [ ع - فا. ] (اِ.) وسیله بازی و سرگرمی کودکان و نوجوانان.

اسباب چینی

(~.) [ ع - فا. ] (حامص.) توطئه.

اسباب کشی

(~. کِ) (حامص.) حمل و نقل اثاثه منزل، اسباب و لوازم زندگی را از خانه‌ای به خانه دیگر بردن.

اسباط

( اَ ) [ ع. ] (اِ.) جِ سبط ؛ پسران پسر و پسران دختر.

اسباغ

( اِ ) [ ع. ] (مص م.)۱ - تمام کردن نعمت بر کسی.
۲- زره فراخ پوشیدن.

اسبال

( اِ ) [ ع. ]
۱- (مص ل.) باران باریدن.
۲- بسیار سخن گفتن بر کسی.
۳- (مص م.) جاری کردن، روان ساختن.

اسبان نوبتی

(اَ نِ نُ بَ)(اِ.)اسبان یدک، اسبان جنیبت.

اسبست

(اَ یا اِ بِ) (اِ.) یونجه.

اسبق

(اَ بَ) [ ع. ] (ص تف.)
۱- پیش تر، جلوتر.
۲- پیشروتر.

اسبل

(اُ بُ) (اِ.) (عا.)
۱- سپرز، طحال.
۲- ورمی که در پهلو بوجود آید.

اسبله

(اِ بُ لِ یا لَ) (اِ.) جزو ماهیان فلس دار حلال گوشت بحر خزر است. ماهی ای است بزرگ و سر برهنه که دهانی فراخ دارد و ریشو می‌باشد و دو ردیف دندان در دهان دارد؛ اسبیله، اسبیلی.

اسبوع

( اُ ) [ ع. ] (اِمر.)
۱- هفته.
۲- هفت بار. ج. اسابیع.


دیدگاهتان را بنویسید