شاهنامه فردوسی – آراستن كاوس گيتى را‏

آراستن كاوس گيتى را

          بيامد سوى پارس كاوس كى            جهانى بشادى نوافگند پى‏

         بياراست تخت و بگسترد داد            بشادى و خوردن دل اندر نهاد

         فرستاد هر سو يكى پهلوان            جهاندار و بيدار و روشن روان‏

         بمرو و نشاپور و بلخ و هرى            فرستاد بر هر سويى لشكرى‏

         جهانى پر از داد شد يك سره            همى روى بر تافت گرگ از بره‏

         ز بس گنج و زيبايى و فرّهى             پرى و دد و دام گشتش رهى‏

         مهان پيش كاوس كهتر شدند            همه تاج دارانش لشكر شدند

         جهان پهلوانى برستم سپرد            همه روزگار بهى زو شمرد

         يكى خانه كرد اندر البرز كوه            كه ديو اندران رنجها شد ستوه‏

         بفرمود كز سنگ خارا كنند            دو خانه برو هر يكى ده كمند

         بياراست آخُر بسنگ اندرون            ز پولاد ميخ و ز خارا ستون‏

         ببستند اسپان جنگى بدوى            هم اشتر عمارى كش و راه جوى‏

         دو خانه دگر ز آبگينه بساخت            زبرجد بهر جايش اندر نشاخت‏

         چنان ساخت جاى خرام و خورش            كه تن يابد از خوردنى پرورش‏

         دو خانه ز بهر سليح نبرد            بفرمود كز نقره خام كرد

         يكى كاخ زرّين ز بهر نشست            بر آورد و بالاش داده دو شست‏

         نبودى تموز ايچ پيدا ز دى            هوا عنبرين بود و بارانش مى‏

         بايوانش ياقوت برده بكار            ز پيروزه كرده بروبر نگار

         همه ساله روشن بهاران بدى            گلان چون رخ غمگساران بدى‏

         ز درد و غم و رنج دل دور بود            بدى را تن ديو رنجور بود

         بخواب اندر آمد بد روزگار            ز خوبى و از داد آموزگار

         برنجش گرفتار ديوان بدند            ز بادافره او غريوان بدند

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

فرهنگ معین

جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

چارقد

(قَ) (اِمر.) روسری ؛ پارچه‌ای نازک و چهارگوش که خانم‌ها دو تا کرده و با آن موهای سر را می‌پوشانند.

چاره

(رِ) [ په. ] (اِ.)
۱- گریز، درمان.
۲- تدبیر.
۳- مکر، حیله.

چاره ساز

(~.) (ص فا.)
۱- چاره کننده.
۲- علاج کننده.
۳- خدای تعالی.

چاروا

(اِمر.) چارپا، اسب، خر، استر.

چاروادار

(ص فا.) کسی که حیوانات بارکش را می‌راند یا با آن‌ها باربری کند.

چارپار

(اِ.) چهارپا.

چارپهلو شدن

(پَ. شُ دَ) (مص ل.)
۱- سیر شدن، غذای بسیار خوردن.
۲- به پشت خوابیدن.

چارچار

(اِ.) = چهار چهار: روز آخر چله بزرگ و چهار روز اول چله کوچک در زمستان که سردترین روزهای سال است.

چارچار

(اِ.) برابری، همچشمی.

چارچنگولی

(چَ) (ص.) = چهارچنگالی:
۱- انگشتان دست و پای جمع و خمیده شده.
۲- (عا.) ب ا تمام نیرو و اشتیاق و جدیت.
۳- با دو دست و دو پا.

چارک

(رَ) (اِمر.)
۱- یک چهارم هر چیز.
۲- واحد وزن، یک چهارم من که معادل ده سیر یا ۷۵۰ گرم می‌باشد.
۳- یک چهارم زرع که معادل چهار گره‌است.

چارک

(~.) [ سنس. ] (ص. اِ.) چاووش، نقیب قافله.

چاشت

[ په. ] (اِ.)
۱- اول صبح، بخش نخستِ روز.
۲- غذایی که به هنگام چاشت خورند.

چاشتگاه

(ق.) ظُهر، نزدیک ظهر.

چاشنی

[ په. ] (اِ.)
۱- مقداری از غذا که برای مزه کردن، بچشند.
۲- مقدار ترشی که به غذا می‌زنند.
۳- ماده قابل اشتعالی که به فشنگ یا هر مواد منفجره‌ای وصل کنند.

چاشنی گرفتن

(گِ رِ تَ) (مص م.)
۱- مزه کردن، چشیدن.
۲- مزه کردن غذا توسط کسی که مأمور این کار بود، پیش از غذا خوردن پادشاه.

چاشنی گیر

(ص فا.)
۱- مزه چِش، کسی که اندکی از غذا را برای معلوم کردن طعم و مزه آن می‌چشد.
۲- مدیر مطبخ، حاکم آشپزخانه، توشمال.
۳- قسمت کننده طعام.

چاق

[ تر. ]
۱- (ص.) فربه.
۲- تنومند.
۳- تندرست، سالم.
۴- (اِ.) صحت، سلامت. ؛دماغش ~ است الف - سالم و تندرست است. ب - کار و بارش خوب است. ؛~ُ چله چاق و فربه.

چاق کردن

(کَ دَ) (مص م.) (عا.)
۱- سرِ حال آوردن.
۲- آماده کردن قلیان، چپق یا وافور برای استعمال.

چاقو

(اِ.) آلتی مرکب از تیغه فولادین که به دسته‌ای وصل است و آن برای بریدن و تراشیدن به کار رود. ؛~ی بی دسته ساختن کنایه از: کار ناتمام و بی ارزش کردن.


دیدگاهتان را بنویسید