گل بی‌رخِ یار خوش نباشد
بی‌باده بهار خوش نباشد
طَرفِ چمن و طوافِ بستان
بی‌لاله‌عذار خوش نباشد
رقصیدن سرو و حالتِ گُل
بی‌صوتِ هَزار خوش نباشد
با یارِ شکرلبِ گل‌اندام
بی‌بوس و کنار خوش نباشد
هر نقش که دستِ عقل بندد
جز نقشِ نگار، خوش نباشد
جان نقدِ مُحَقَّر است حافظ
از بهرِ نثار خوش نباشد
مگر نسیم خطت صبح در چمن بگذشت
که گل به بوی تو بر تن چو صبح جامه درید
«حافظ»
(~. نَ وَ) (ص مر.) به یک طریق، بر یک منوال.
(یِ یا یَ. هِ رُ) (عد. کسری) یک قسمت از هزار قسمت، هزار یک.
(یِ یا یَ. هَ تُ) (عد. کسری) یک جزء از هشت، هشت یکم.
(یِ یا یَ. هَ دُ) (عد. کسری) یک جز از هفتاد جز، هفتاد یک.
(یِ یا یَ. هَ)
۱- (ص مر.) جایی که هوای آن تغییر نکند.
۲- (ق مر.) (عا.) مقدار اندک، اندازه کوچک تر: فلانی یک هوا از شما بلندتر است.
(~. وَ جَ) (ص نسب.) (عا.)
۱- به قدر یک وجب.
۲- بسیار کوتاه قد.
(~. وَ) (ق مر.) (عا.)
۱- یک سو، یک طرف.
۲- کج، متمایل.
(~. وَ) (ص نسب.) یک طرفی، متمایل به یک جهت.
(~. پَ)
۱- (ص.) (عا.) لجوج، یک دنده.
۲- (اِ.) به یک طرف دراز کشیدن.
(~. چَ) (ق.) مدتی، روزگاری.
(~. رِ) (ص مر.) (ق مر.)(عا.)بی - جهت، بیهوده، کار بی معنی.
(~. س)(ق مر.)(عا.)یک جا، کلی.
(~. کَ لِ مِ) [ فا - ع. ] (ق مر.) متحد، یک سخن، یک زبان، متحدالقول.
(~. گِ رِ) (ص مر.) هم پیمان، متحد.
(~.)
۱- (ق.) یک یک.
۲- (ص.) یگانه، تک، منفرد.
(~. ~.) (ق.) یک یک، یکی پس از دیگری.
(~.) (ق.)
۱- یک دفعه، مقابل دو بار.
۲- بی خبر، غفلتاً.
(~. مَ رَ) [ ع - فا. ] (اِمر.) ویژه مصرف کردن برای یک نوبت.
(~. رِ) (ق.)
۱- یک دفعه، یکبار.
۲- ناگهان.
۳- به کلی، تمامی، همه.
(~. رِ) (حامص.)
۱- ناگهانی.
۲- همگی، همه.
