در دیر مغان آمد، یارم قدحی در دست
در دیرِ مغان آمد، یارم قدحی در دست
مست از می و میخواران از نرگسِ مستش مست
در نعلِ سمندِ او شکلِ مهِ نو پیدا
وز قدِ بلندِ او بالایِ صنوبر، پست
آخر به چه گویم هست از خود خبرم، چون نیست
وز بَهرِ چه گویم نیست با وی نظرم، چون هست
شمعِ دلِ دمسازم، بنشست چو او برخاست
و افغان ز نظربازان، برخاست چو او بنشست
گر غالیه خوش بو شد، در گیسویِ او پیچید
ور وَسمه کمانکش گشت، در ابروی او پیوست
بازآی که بازآید عمرِ شدهٔ حافظ
هرچند که ناید باز، تیری که بِشُد از شست
به نیم چشم زدن پر ز آب میگردد
درین سفینهٔ پر رخنه زینهار مخسب
«صائب تبریزی»
(اِ پَ) (اِ.) کاخ، سرای پادشاهان.
(اِ پَ رَ) (اِ.) هر گیاه که برگ آن بوی خوش دارد؛ ریحان.
(اِ پَ رَ) (اِمر.) آبی که پارهای داروها را در آن جوشانند و بدن بیماران را بدان شویند؛ حمام دوایی، نطول، بخت گاو نیز گویند.
(اِ پِ تُ زُ) [ فر. ] (اِ.)= اسپرم: نطفه، یاختهای که در تخم یا نطفه برخی از موجودات نر وجود دارد.
(اِ پَ هَ) (اِ.) نک اسپرغم.
(اِ پَ) (اِ.) سنگ خوارک.
(اِ پَ رَ) (اِ.) گیاهی است با برگهای باریک و دراز و گل خوشهای زرد، در گل و برگ آن ماده زرد رنگی وجود دارد که در رنگرزی بکار میبرند. اسفرک، سپرک، زریر نیز گویند.
(اِ پَ) (ص.)
۱- سپری، پایان یافته.
۲- نابود شده، معدوم.
(اِ پِ رِ) [ انگ. ] (اِ.)
۱- وسیلهای حاوی مایع که با فشار دکمه آن مایع درونش به صورت ذرات ریز خارج میشود، افشانه (فره).
۲- مایعی که به شکل پودر از این ظرف بیرون پاشیده میشود.
(اِ پِ مَ) [ = اسپنتمذ، خرد مقدس ]
۱- (اِخ.) بخش سوم از پنج بخش گاتها.
۲- روز سوم از اندرگاه.
(اِ پَ) (اِ.) نک اسفند.
(~. جَ) (اِمر.) جشنی در ایران باستان به سپندارمذروز (روز پنجم) از ماه سپندارمذ. ابوریحان بیرونی گوید این جشن به زنان مخصوص بودهاست و در این روز از شوهران خود هدیه میگرفتند، از این رو به جشن «مژده گیران» معروف ...
(~. مَ) [ په. ] (اِمر.) = اسفندار. اسفندارمذ:۱ - پنجمین امشاسپند از امشاسپندان دین زرتشتی، نگهبان زمین.
۲- آخرین ماه از سال شمسی ؛ اسفند.
۳- نام روز پنجم از هر ماه شمسی.
(اِ پَ) (اِ.) خردل.
(اِ پَ) (اِ.) سپاه.
(اِ پَ بَ) (اِمر.) اسپاهبد، سپهبد، سردار.
(اِ پُ تَ) (مص م.) سپوختن، سپوزیدن.
(اِ پَ) (اِمصغ.) = اسبک:
۱- اسب چوبین یا گلین که کودکان برای بازی میسازند.
۲- یکی از اندامهای اسطرلاب.
۳- خیمه بزرگ.
(~.) [ از انگ. ] (اِ.) ضربه محکم و سریع به توپ برای رد کردن توپ به محوطه حریف از روی تور، اسبک، آبشار.
(اِ پِ رُ کُ) [ فر. ] (اِ.) دستگاهی است که برای تجزیه نور و تحقیق در طیف به کار میرود؛ طیف نما.
