پند دادن زال كاوس را

همى رفت پيش اندرون زال زر            پس او بزرگان زرين كمر

         چو كاوس را ديد دستان سام            نشسته بر او رنگ بر شادكام‏

         بكش كرده دست و سر افگنده پست            همى رفت تا جايگاه نشست‏

         چنين گفت كاى كدخداى جهان            سر افراز بر مهتران و مهان‏

         چو تخت تو نشنيد و افسر نديد            نه چون بخت تو چرخ گردان شنيد

         همه ساله پيروز بادى و شاد            سرت پر ز دانش دلت پر ز داد

         شه نامبردار بنواختش            بر خويش بر تخت بنشاختش‏

         بپرسيدش از رنج راه دراز            ز گردان و از رستم سر فراز

         چنين گفت مر شاه را زال زر            كه نوشه بدى شاه و پيروزگر

         همه شاد و روشن ببخت تواند            برافراخته سر بتخت تواند

         ازان پس يكى داستان كرد ياد            سخنهاى شايسته را درگشاد

         چنين گفت كاى پادشاه جهان            سزاوار تختى و تاج مهان‏

         ز تو پيشتر پادشه بوده‏اند            كه اين راه هرگز نپيموده‏اند

         كه بر سر مرا روز چندى گذشت            سپهر از بر خاك چندى بگشت‏

         منوچهر شد زين جهان فراخ            ازو ماند ايدر بسى گنج و كاخ‏

         همان زو و با نوذر و كى‏قباد            چه مايه بزرگان كه داريم ياد

         ابا لشكر گشن و گرز گران            نكردند آهنگ مازندران‏

         كه آن خانه ديو افسونگرست            طلسمست و ز بند جادو درست‏

         مران را بشمشير نتوان شكست            بگنج و بدانش نيايد بدست‏

         هم آن را بنيرنگ نتوان گشاد            مده رنج و گنج و درم را بباد

         همايون ندارد كس آنجا شدن            وزايدر كنون راى رفتن زدن‏

         سپه را بران سو نبايد كشيد            ز شاهان كس اين راى هرگز نديد

         گرين نامداران ترا كهترند            چنين بنده دادگر داورند

         تو از خون چندين سر نامدار            ز بهر فزونى درختى مكار

         كه بار و بلنديش نفرين بود            نه آيين شاهان پيشين بود

         چنين پاسخ آورد كاوس باز            كز انديشه تو نيم بى‏نياز

         و ليكن من از آفريدون و جم            فزونم بمردى و فرّ و درم‏

         همان از منوچهر و از كى‏قباد            كه مازندران را نكردند ياد

         سپاه و دل و گنجم افزونترست            جهان زير شمشير تيز اندرست‏

         چو بر دانشى شد گشاده جهان            بآهن چه داريم گيتى نهان‏

         شوم رويشان يكايك براه آورم            گر آيين شمشير و گاه آورم‏

         اگر كس نمانم بمازندران            و گر بر نهم باژ و ساو گران‏

         چنان زار و خوارند بر چشم من            چه جادو چه ديوان آن انجمن‏

         بگوش تو آيد خود اين آگهى            كزيشان شود روى گيتى تهى‏

         تو با رستم ايدر جهاندار باش            نگهبان ايران و بيدار باش‏

         جهان آفريننده يار منست            سر نرّه ديوان شكار منست‏

         گرايدونك يارم نباشى بجنگ            مفرماى ما را بدين در درنگ‏

         چو از شاه بشنيد زال اين سخن            نديد ايچ پيدا سرش را ز بن‏

         بدو گفت شاهى و ما بنده‏ايم            بدلسوزگى با تو گوينده‏ايم‏

         اگر داد فرمان دهى گر ستم            براى تو بايد زدن گام و دم‏

         از انديشه دل را بپرداختم            سخن آنچه دانستم انداختم‏

         نه مرگ از تن خويش بتوان سپوخت            نه چشم جهان كس بسوزن بدوخت‏

         بپرهيز هم كس نجست از نياز            جهانجوى ازين سه نيابد جواز

         هميشه جهان بر تو فرخنده باد            مبادا كه پند من آيدت ياد

         پشيمان مبادى ز كردار خويش            بتو باد روشن دل و دين و كيش‏

         سبك شاه را زال پدرود كرد            دل از رفتن او پر از دود كرد

         برون آمد از پيش كاوس شاه            شده تيره بر چشم او هور و ماه‏

         برفتند با او بزرگان نيو            چو طوس و چو گودرز و رهّام و گيو

         بزال آنگهى گفت گيو از خداى            همى خواهم آنك او بود رهنماى‏

         بجايى كه كاوس را دسترس            نباشد ندارم مر او را بكس‏

         ز تو دور باد آز و چشم نياز            مبادا بتو دست دشمن دراز

         بهر سو كه آييم و اندر شويم            جز از آفرينت سخن نشنويم‏

         پس از كردگار جهان آفرين            بتو دارد امّيد ايران زمين‏

         ز بهر گوان رنج برداشتى            چنين راه دشوار بگذاشتى‏

         پس آنگه گرفتندش اندر كنار            ره سيستان را بر آراست كار