شاهنامه فردوسی – نامگذارى رستم

نامگذارى رستم

بيامد يكى موبدى چرب دست            مر آن ماه رخ را بمى كرد مست‏

         بكافيد بى‏رنج پهلوى ماه            بتابيد مر بچه را سر ز راه‏

         چنان بى‏گزندش برون آوريد            كه كس در جهان اين شگفتى نديد

         يكى بچه بد چون گوى شيرفش            ببالا بلند و بديدار كش‏

         شگفت اندر و مانده بد مرد و زن            كه نشنيد كس بچه پيل تن‏

         همان دردگاهش فرو دوختند            بدارو همه درد بسپوختند

         شبانروز مادر ز مى خفته بود            ز مى خفته و هش از و رفته بود

  شاهنامه فردوسی - اندر زادن فريدون

         چو از خواب بيدار شد سرو بن            بسيندخت بگشاد لب بر سخن‏

         برو زرّ و گوهر بر افشاندند            ابر كردگار آفرين خواندند

         مر آن بچه را پيش او تاختند            بسان سپهرى بر افراختند

         بخنديد از آن بچه سرو سهى            بديد اندرو فرّ شاهنشهى‏

         برستم بگفتا غم آمد بسر            نهادند رستمش نام پسر

         يكى كودكى دوختند از حرير            ببالاى آن شير ناخورده شير

         درون وى آگنده موى سمور            برخ بر نگاريده ناهيد و هور

         ببازوش بر اژدهاى دلير            بچنگ اندرش داده چنگال شير

  دیوان حافظ - ای نسیم سحر آرامگه یار کجاست

         بزير كش اندر گرفته سنان            بيك دست كوپال و ديگر عنان‏

         نشاندندش آنگه بر اسپ سمند            بگرد اندرش چاكران نيز چند

         چو شد كار يك سر همه ساخته            چنانچون ببايست پرداخته‏

         هيون تكاور بر انگيختند            بفرمان بران بر درم ريختند

         پس آن صورت رستم گرزدار            ببردند نزديك سام سوار

         يكى جشن كردند در گلستان            ز زاولستان تا بكابلستان‏

         همه دشت پر باده و ناى بود            بهر كنج صد مجلس آراى بود

         بزاولستان از كران تا كران            نشسته بهر جاى رامشگران‏

         نبد كهتر از مهتران بر فرود            نشسته چنانچون بود تار و پود

  شاهنامه فردوسی - رزم كاوس با شاه هاماوران

         پس آن پيكر رستم شير خوار            ببردند نزديك سام سوار

         ابر سام يل موى بر پاى خاست            مرا ماند اين پرنيان گفت راست‏

         اگر نيم ازين پيكر آيد تنش            سرش ابر سايد زمين دامنش‏

         و زان پس فرستاده را پيش خواست            درم ريخت تا بر سرش گشت راست‏

         بشادى بر آمد ز درگاه كوس            بياراست ميدان چو چشم خروس‏

         مى آورد و رامشگران را بخواند            بخواهندگان بر درم برفشاند

         بياراست جشنى كه خورشيد و ماه            نظاره شدند اندران بزمگاه‏

         پس آن نامه زال پاسخ نوشت            بياراست چون مرغزار بهشت‏

  شاهنامه فردوسی - آبادانى و آرامش شهرها هنگام پادشاهى هوشنگ

         نخست آفرين كرد بر كردگار            بران شادمان گردش روزگار

         ستودن گرفت آنگهى زال را            خداوند شمشير و كوپال را

         پس آمد بدان پيكر پرنيان            كه يال يلان داشت و فرّ كيان‏

         بفرمود كين را چنين ارجمند            بداريد كز دم نيابد گزند

         نيايش همى كردم اندر نهان            شب و روز با كردگار جهان‏

         كه زنده ببيند جهان بين من            ز تخم تو گردى بآيين من‏

         كنون شد مرا و ترا پشت راست            نبايد جز از زندگانيش خواست‏

         فرستاده آمد چو باد دمان            بر زال روشن دل و شادمان‏

  دیوان حافظ - راهی بزن که آهی بر ساز آن توان زد

         چو بشنيد زال اين سخنهاى نغز            كه روشن روان اندر آيد بمغز

         بشاديش بر شادمانى فزود            برافراخت گردن بچرخ كبود

         همى گشت چندى برو بر جهان            برهنه شد آن روزگار نهان‏

         برستم همى داد ده دايه شير            كه نيروى مردست و سرمايه شير

         چو از شير آمد سوى خوردنى            شد از نان و از گوشت افزودنى‏

         بدى پنج مرده مر او را خورش            بماندند مردم از ان پرورش‏

         چو رستم بپيمود بالاى هشت            بسان يكى سرو آزاد گشت‏

         چنان شد كه رخشان ستاره شود            جهان بر ستاره نظاره شود

  دیوان حافظ - خستگان را چو طلب باشد و قوت نبود

         تو گفتى كه سام يلستى بجاى            ببالا و ديدار و فرهنگ و راى‏

   ‏

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

بستاند ای سرو سهی! سودای هستی از رهی
یغما کند اندیشه را دور از بد اندیشم کند
«رهی معیری»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید
جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

آتشین پنجه

(~. پَ جِ) (ص مر.) صنعتگر.

آتل

(تِ) [ فر. ] (اِ.) ابزاری برای ثابت نگه داشتن اندام شکسته بدن.

آتلیه

(تُ یِّ) [ فر. ] (اِ.)
۱- کارگاه هنری که در آن چند هنرجو زیر نظر استاد به کار مشغولند.
۲- جایی که در آن فعالیت هنری انجام می‌شود.

آتم

(تَ) (اِ.) اتم.

آتمسفر

(مُ فِ) [ فر. ] (اِ.)
۱- توده هوایی که اطراف کره زمین را فرا گرفته، جو.
۲- کنایه از: اوضاع و احوال.

آته ئیست

(تِ) [ فر. ] (ص. اِ.) منکر وجود خدا، بی اعتقاد به وجود خدا.

آتو

(تُ) [ فر. ] (اِ.)
۱- ورق برنده در بازی.
۲- دستاویز، بهانه.

آتورپات

[ په. ] (اِ.) نگاهبان آتش.

آتی

[ ع. ] (اِفا.) آینده، آن که پس از این آید.

آتیه

(یِّ) [ ع. ] مؤنث آتی ؛ آینده.

آثار

[ ع. ] (اِ.) جِ اثر؛ نشانه‌ها.

آثام

[ ع. ] (اِ.) جِ اثم ؛ گناه‌ها، بزه‌ها.

آثم

(ثِ) [ ع. ] (اِفا.) گناهکار، مجرم.

آجاردن

(دَ) (مص م.) از حد گذراندن.

آجان

(اِ.)(عا.) = آژان:مأمور شهربانی، پاسبان.

آجر

(جُ) (اِ.) معرب آگر یا آگور؛ خشتی که در کوره پخته شده باشد و یکی از مصالح قدیمی ساختمان سازی است و اندازه آن معمولاً از حدود ۲۰*۲۰ تا حدود ۲۵*۲۵ سانتی متر است و انواع مختلف دارد: نظامی، ختایی، ...

آجر نسوز

(~ ِ نَ) (اِمر.) نوعی از آجر که از اکسید منیزیوم و برخی از سیلیکات‌های دیرگداز ساخته می‌شود و در مقابل حرارت مقاومت دارند.

آجل

(جِ) [ ع. ] (ص.)
۱- آینده.
۲- آخرت.
۳- مدت دار.

آجل

(جُ یا جَ) (اِ.) آروغ.

آجودان

[ فر. ] (اِ.)
۱- افسری که در خدمت افسر عالی رتبه باشد.
۲- (عا.) آژان، مأمور پلیس.


دیدگاهتان را بنویسید