شاهنامه فردوسی – رفتن كنيزكان رودابه به ديدن زال زر

رفتن كنيزكان رودابه به ديدن زال زر

          پرستنده برخاست از پيش اوى            بدان چاره بى‏چاره بنهاد روى‏

         بديباى رومى بياراستند            سر زلف بر گل بپيراستند

         برفتند هر پنج تا رودبار            ز هر بوى و رنگى چو خرّم بهار

         مه فرودين و سر سال بود            لب رود لشكرگه زال بود

         همى گل چدند از لب رودبار            رخان چون گلستان و گل در كنار

         نگه كرد دستان ز تخت بلند            بپرسيد كين گل پرستان كيند

         چنين گفت گوينده با پهلوان            كه از كاخ مهراب روشن روان‏

         پرستندگان را سوى گلستان            فرستد همى ماه كابلستان‏

         بنزد پرى چهرگان رفت زال            كمان خواست از ترك و بفراخت يال‏

         پياده همى رفت جويان شكار            خشيشار ديد اندر آن رودبار

  دیوان حافظ - به حسن و خلق و وفا کس به یار ما نرسد

         كمان ترك گلرخ بزه بر نهاد            بدست جهان پهلوان در نهاد

         نگه كرد تا مرغ برخاست ز آب            يكى تير بنداخت اندر شتاب‏

         ز پروازش آورد گردان فرود            چكان خون و وشّى شده آب رود

         بترك آنگهى گفت زان سو گذر            بياور تو آن مرغ افگنده پر

         بكشتى گذر كرد ترك سترگ            خراميد نزد پرستنده ترك‏

         پرستنده پرسيد كاى پهلوان            سخن گوى و بگشاى شيرين زبان‏

         كه اين شير بازو گو پيل تن            چه مردست و شاه كدام انجمن‏

         كه بگشاد زين گونه تير از كمان            چه سنجد بپيش اندرش بدگمان‏

         نديديم زيبنده‏تر زين سوار            بتير و كمان بر چنين كامگار

  شاهنامه فردوسی - رزم بارمان و قباد و كشته شدن قباد

         پرى روى دندان بلب بر نهاد            مكن گفت ازين گونه از شاه ياد

         شه نيمروز ست فرزند سام            كه دستانش خوانند شاهان بنام‏

         بگرد جهان گر بگردد سوار            ازين سان نبيند يكى نامدار

         پرستنده با كودك ماه روى            بخنديد و گفتش كه چندين مگوى‏

         كه ماهيست مهراب را در سراى            بيك سر ز شاه تو برتر بپاى‏

         ببالاى ساج است و همرنگ عاج            يكى ايزدى بر سر از مشك تاج‏

         دو نرگس دژم و دو ابرو بخم            ستون دو ابرو چو سيمين قلم‏

         دهانش بتنگى دل مستمند            سر زلف چون حلقه پاى‏بند

         دو جادوش پر خواب و پر آب روى            پر از لاله رخسار و پر مشك موى‏

  شاهنامه فردوسی - گفتار اندر زادن رستم

         نفس را مگر بر لبش راه نيست            چنو در جهان نيز يك ماه نيست‏

         پرستندگان هر يكى آشكار            همى كرد وصف رخ آن نگار

         بدين چاره تا آن لب لعل فام            كند آشنا با لب پور سام‏

         چنين گفت با بندگان خوب چهر            كه با ماه خوبست رخشنده مهر

         و ليكن بگفتن مگر روى نيست            بود كاب را ره بدين جوى نيست‏

         دلاور كه پرهيز جويد ز جفت            بماند بآسانى اندر نهفت‏

         بدان تاش دختر نباشد ز بن            نبايد شنيدنش ننگ سخن‏

         چنين گفت مر جفت را باز نر            چو بر خايه بنشست و گسترد پر

         كزين خايه گر مايه بيرون كنم            ز پشت پدر خايه بيرون كنم‏

  دیوان حافظ - در دیر مغان آمد، یارم قدحی در دست

         از يشان چو برگشت خندان غلام            بپرسيد از و نامور پور سام‏

         كه با تو چه گفت آن كه خندان شدى            گشاده لب و سيم دندان شدى‏

         بگفت آنچه بشنيد با پهلوان            ز شادى دل پهلوان شد جوان‏

         چنين گفت با ريدك ماه روى            كه رو مر پرستندگان را بگوى‏

         كه از گلستان يك زمان مگذريد            مگر با گل از باغ گوهر بريد

         درم خواست و دينار و گوهر ز گنج            گرانمايه ديباى زربفت پنج‏

         بفرمود كين نزد ايشان بريد            كسى را مگوييد و پنهان بريد

         نبايد شدن رويشان سوى كاخ باز            بدان تا پيامى فرستم براز

         برفتند زى ماه رخسار پنج            ابا گرم گفتار و دينار و گنج‏

  دیوان حافظ - دل ما به دور رویت ز چمن فراغ دارد

         بديشان سپردند زر و گهر            پيام جهان پهلوان زال زر

         پرستنده با ماه ديدار گفت            كه هرگز نماند سخن در نهفت‏

         مگر آنكه باشد ميان دو تن            سه تن نانهانست و چار انجمن‏

         بگوى اى خردمند پاكيزه راى            سخن گر برازست با ما سراى‏

         پرستنده گفتند يك با دگر            كه آمد بدام اندرون شير نر

         كنون كار رودابه و كام زال            بجاى آمد و اين بود نيك فال‏

         بيامد سيه چشم گنجور شاه            كه بود اندر آن كار دستور شاه‏

         سخن هر چه بشنيد از آن دلنواز            همى گفت پيش سپهبد براز

         سپهبد خراميد تا گلستان            بر امّيد خورشيد كابلستان‏

  دیوان حافظ - خوش است خلوت اگر یار یار من باشد

         پرى روى گلرخ بتان طراز            برفتند و بردند پيشش نماز

         سپهبد بپرسيد از يشان سخن            ز بالا و ديدار آن سرو بن‏

         ز گفتار و ديدار و راى و خرد            بدان تا بخوى وى اندر خورد

         بگوئيد با من يكايك سخن            بكژى نگر نفگنيد ايچ بن‏

         اگر راستى‏تان بود گفت و گوى            بنزديك من‏تان بود آبروى‏

         و گر هيچ كژى گمانى برم            بزير پى پيلتان بسپرم‏

         رخ لاله رخ گشت چون سند روس            بپيش سپهبد زمين داد بوس‏

         چنين گفت كز مادر اندر جهان            نزايد كس اندر ميان مهان‏

         بديدار سام و ببالاى او            بپاكى دل و دانش و راى او

  دیوان حافظ - کی شعر تر انگیزد خاطر که حزین باشد

         دگر چون تو اى پهلوان دلير            بدين برز بالا و بازوى شير

         همى مى چكد گوئى از روى تو            عبيرست گوئى مگر بوى تو

         سه ديگر چو رودابه ماه روى            يكى سرو سيمست با رنگ و بوى‏

         ز سر تا بپايش گلست و سمن            بسرو سهى بر سهيل يمن‏

         از آن گنبد سيم سر بر زمين            فرو هشته بر گل كمند از كمين‏

         بمشك و بعنبر سرش بافته            بياقوت و زمرد تنش تافته‏

         سر زلف و جعدش چو مشكين زره            فگندست گوئى گره بر گره‏

         ده انگشت برسان سيمين قلم            برو كرده از غاليه صد رقم‏

         بت‏آراى چون او نبيند بچين            برو ماه و پروين كنند آفرين‏

  دیوان حافظ - صلاح کار کجا و من خراب کجا

         سپهبد پرستنده را گفت گرم            سخنهاى شيرين بآواى نرم‏

         كه اكنون چه چارست با من بگوى            يكى راه جستن بنزديك اوى‏

         كه ما را دل و جان پر از مهر اوست            همه آرزو ديدن چهر اوست‏

         پرستنده گفتا چو فرمان دهى            گذاريم تا كاخ سرو سهى‏

         ز فرخنده راى جهان پهلوان            ز گفتار و ديدار روشن روان‏

         فريبيم و گوئيم هر گونه            ميان اندرون نيست واژونه‏

         سر مشك‏بويش بدام آوريم            لبش زى لب پور سام آوريم‏

         خرامد مگر پهلوان با كمند            بنزديك ديوار كاخ بلند

         كند حلقه در گردن كنگره            شود شير شاد از شكار بره‏

         برفتند خوبان و برگشت زال            دلش گشت با كام و شادى همال‏

      

   ‏

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

ای گریه در هلاکم هم عهد رنج و دردی
وی ناله در عذابم همراز اشک و آهی
«رهی معیری»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید
جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

گیلاس

[ انگ. ] (اِ.) فنجان، لیوان مخصوصاً لیوان پایه دار بلوری.

گیلاس

(اِ.) درختی است از تیره گل سرخیان که دارای گونه‌های مختلف است. میوه اش سفت و خوشمزه و شیرین است.

گیلو

(اِ.) = گیلوئی: قسمت فاصله بین طاق عمارت و دیوار که بر آن نقاشی و گچ بری کنند و آن به منزله گلوی طاق و سقف است.

گیلک

(لَ) (اِ.) منسوب به گیلان.

گیلکی

(لَ) (ص نسب.)
۱- منسوب به گیلک، زبان مردم گیلان از زبان‌های ایرانی از خانواده هندواروپایی.
۲- (اِ.) گوشه‌ای در آواز دشتی از ملحقات شور (موسیقی).

گیلی

(اِ.) پشته، تل.

گیم

(گِ) [ انگ. ] (اِ.) دور بازی مثلاً در بازی تنیس یا والیبال.

گیوتین

[ فر. ] (اِ.) آلتی برای قطع کردن سَر مجرمان که در سال ۱۷۹۲ م. در فرانسه به کار افتاد.

گیومه

(مِ) [ فر. ] (اِ.) علامتی که به این شکل «» در دو طرف کلمه می‌گذارند.

گیوه

(وِ) (اِ.) نوعی کفش که رویه آن از نخ یا ابریشم بافته می‌شود. ؛ ~ها را ورکشیدن کنایه از: تصمیم به رفتن گرفتن و آماده حرکت شدن.

گیپور

(اِ.) نوعی پارچه توری زبر و پر از نقش‌های گل و بوته برجسته.

ی

(حر.) سی و دومین حرف از الفبای فارسی برابر با ۱۰ در حساب ابجد.

ی

(پس.) این حرف به آخر اسم ملحق شود برای افاده نسبت بین دو چیز و آن برای معانی متعدد بود.
۱- مطلق نسبت، و آن بر چند قسم است:الف - نسبت به مکان: شیرازی، اصفهانی، رامسری. ب - نسبت به ...

ی

(پس.) به آخر کلمه درآید و نشانه نکره بودن باشد: پادشاهی، مردی، گلی.

ی

(مجهول) در قدیم تلفظ ح را به صورت «ی» می‌نوشتند و آن را یای مجهول می‌نامیدند (مق. یای معروف) مانند: دلیر. این تلفظ در قرن‌های اخیر از میان رفته و بدل به یای معروف شده و امروزه فرقی بین ...

ی

(معروف) تلفظ «i» را به صورت «ی» می‌نوشتند و می‌نویسیم و آن را در قدیم یای معروف می‌نامیدند (مق.) یای مجهول مانند:پذیر.

یأجوج

(یَ) [ ع. ] (اِ.)
۱- نام یکی از دو قبیله وحشی ساکن در پشت کوه‌های قفقاز.
۲- کنایه از: انسان‌های وحشی.

یأس

(یَ) [ ع. ] (اِ.) ناامیدی، ناامید شدن.

یا

[ ع. ] (حر.) حرف ندا به معنای «ای»، «ایا».

یا

(حر رب.) به معنای ذیل آید: الف - ح رف ربط و عطف که معنای تردید یا اختیار را می‌رساند. ب - حرف شرط با فعل منفی آید و برای مفهوم مثبت آن فعل معنی ادات شرط دهد.


دیدگاهتان را بنویسید