شاهنامه فردوسی – خوان ششم جنگ رستم و ارژنگ ديو

خوان ششم جنگ رستم و ارژنگ ديو

          بخفت آن زمان رستم جنگجوى            چو خورشيد تابنده بنمود روى‏

         بپيچيد اولاد را بر درخت            بخم كمندش در آويخت سخت‏

         بزين اندر افگند گرز نيا            همى رفت يكدل پر از كيميا

         يكى مغفرى خسروى بر سرش            خوى آلوده ببر بيان در برش‏

         به ارژنگ سالار بنهاد روى            چو آمد بر لشكر نامجوى‏

         يكى نعره زد در ميان گروه            تو گفتى بدرّيد دريا و كوه‏

         برون آمد از خيمه ارژنگ ديو            چو آمد بگوش اندرش آن غريو

  شاهنامه فردوسی - جنگ كاوس با شاه مازندران

         چو رستم بديدش بر انگيخت اسپ            بيامد بر وى چو آذر گشسپ‏

         سر و گوش بگرفت و يالش دلير            سر از تن بكندش بكردار شير

         پر از خون سر ديو كنده ز تن            بينداخت ز آن سو كه بود انجمن‏

         چو ديوان بديدند گوپال اوى            بدرّيدشان دل ز چنگال اوى‏

         نكردند ياد بر و بوم و رست            پدر بر پسر بر همى راه جست‏

         بر آهيخت شمشير كين پيل تن            بپردخت يكباره زان انجمن‏

         چو بر گشت پيروز گيتى فروز            بيامد دمان تا بكوه اسپروز

  شاهنامه فردوسی - گفتارى در بخت زال در نزد ستاره ‏شناسان

         ز اولاد بگشاد خم كمند            نشستند زير درختى بلند

         تهمتن ز اولاد پرسيد راه            بشهرى كجا بود كاوس شاه‏

         چو بشنيد از و تيز بنهاد روى            پياده دوان پيش او راهجوى‏

         چو آمد بشهر اندرون تاج بخش            خروشى بر آورد چون رعد رخش‏

         بايرانيان گفت پس شهريار            كه بر ما سر آمد بد روزگار

         خروشيدن رخشم آمد بگوش            روان و دلم تازه شد زان خروش‏

         بگاه قباد اين خروشش نكرد            كجا كرد با شاه تركان نبرد

         بيامد هم اندر زمان پيش اوى            يل دانش افروز پر خاشجوى‏

  دیوان حافظ - صوفی بیا که آینه صافیست جام را

         بنزديك كاوس شد پيل تن            همه سر فرازان شدند انجمن‏

         غريويد بسيار و بردش نماز            بپرسيدش از رنجهاى دراز

         گرفتش به آغوش كاوس شاه            ز زالش بپرسيد و از رنج راه‏

         بدو گفت پنهان ازين جادوان            همى رخش را كرد بايد روان‏

         چو آيد بديو سپيد آگهى            كز ارژنگ شد روى گيتى تهى‏

         كه نزديك كاوس شد پيل تن            همه نرّه ديوان شوند انجمن‏

         همه رنجهاى تو بى‏بر شود            ز ديوان جهان پر ز لشكر شود

         تو اكنون ره خانه ديو گير            برنج اندر آور تن و تيغ و تير

  دیوان حافظ - ای فروغ ماه حسن‌، از روی رخشان شما

         مگر يار باشدت يزدان پاك            سر جاودان اندر آرى بخاك‏

         گذر كرد بايد بر هفت كوه            ز ديوان بهر جاى كرده گروه‏

         يكى غار پيش آيدت هولناك            چنانچون شنيدم پر از بيم و باك‏

         گذارت بران نرّه ديوان جنگ            همه رزم را ساخته چون پلنگ‏

         بغار اندرون گاه ديو سپيد            كزويند لشكر به بيم و اميد

         توانى مگر كردن او را تباه            كه اويست سالار و پشت سپاه‏

         سپه را ز غم چشمها تيره شد            مرا چشم در تيرگى خيره شد

         پزشكان به درمانش كردند اميد            بخون دل و مغز ديو سپيد

  دیوان حافظ - ساقی بیا که یار ز رخ پرده برگرفت

         چنين گفت فرزانه مردى پزشك            كه چون خون او را بسان سرشك‏

         چكانى سه قطره بچشم اندرون            شود تيرگى پاك با خون برون‏

         گو پيل تن جنگ را ساز كرد            ازان جايگه رفتن آغاز كرد

         بايرانيان گفت بيدار بيد            كه من كردم آهنگ ديو سپيد

         يكى پيل جنگى و چاره گرست            فراوان بگرداندرش لشكرست‏

         گرايدونك پشت من آرد بخم            شما دير مانيد خوار و دژم‏

         و گر يار باشد خداوند هور            دهد مر مرا اختر نيك روز

         همان بوم و بر باز يابيد و تخت            ببار آيد آن خسروانى درخت‏

  شاهنامه فردوسی - آگه شدن منوچهر از كار سام و زال زر


خوان نخست شاهنامه – جنگ رخش با شيرى

خوان دوم شاهنامه – يافتن رستم چشمه آب

خوان سوم شاهنامه – جنگ رستم با اژدها

خوان چهارم شاهنامه – كشتن زنى جادو را

خوان پنجم شاهنامه – گرفتار شدن اولاد به دست رستم

خوان هفتم شاهنامه – كشتن رستم ديو سپيد را


در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

به یاد یار و دیار آن چنان بگریم زار
که از جهان ره و رسم سفر براندازم
«حافظ»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید
جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

یدک

(یَ دَ) [ تر. ] (اِ.)
۱- اسب زین کرده بدون سوار که پیشاپیش موکب پادشاهان و امرا حرکت می‌دادند.
۲- ابزار یا اسباب که ذخیره نگه دارند تا آن را به جای تباه شده آن نهند.

یدک کش

(~. کَ یا کِ) [ تر - فا. ] (ص فا.)
۱- آن که افسار یدک را در دست دارد و همراه برد.
۲- کسی که علاوه بر وظیفه خود مسئولیت وظیفه دیگری را نیز به عهده دارد.

یدکی

(یَ دَ) [ تر - فا. ] (ص.) قطعات اضافی که برای جایگزین کردن قطعات خراب شده یک دستگاه نگه داری می‌شود.

یر به یر شدن

(ی. ب. ی. شُ دَ) (مص ل.) بی حساب شدن، نه بدهکار بودن و نه طلبکار بودن.

یرا

(یَ) (اِ.) چین و شکن.

یراعه

(یَ عَ یا ع ِ) [ ع. یراعه ] (اِ.)
۱- گول و بد دل.
۲- شترمرغ ماده.
۳- بیشه نشیب، نیستان - ناک.
۴- کرم شب تاب.

یراق

(یَ) [ تر. ] (اِ.)
۱- ساز و برگ اسب.
۲- سلاح.

یراق کوبی

(~.) [ تر - فا. ] (حامص.) کوبیدن و نصب کردن یراق در و پنجره از قبیل قفل و لولا و دستگیره و مانند آن.

یرغو

(یَ) [ تر. ] (اِ.)
۱- عوارضی که برای رسیدگی به جرایم گرفته می‌شد (ایلخانان).
۲- سیاست.
۳- بازرسی، مجلس محاکمه.

یرقان

(یَ رَ) [ ع. ] (اِ.) بیماری زردی، نوعی بیماری که در اثر اختلالات کبد به وجود می‌آید.

یرلیغ

(یَ) [ تر. جغ. ] (اِ.) حکم و فرمان پادشاه. ؛ ~ خانی: فرمان پادشاه (ایلخانان و دوره‌های بعدی).

یرمغان

(یَ مَ) (اِ.) ارمغان، تحفه.

یرنداق

(یَ رَ) [ تر. ] (اِ.)
۱- روده.
۲- تسمه و دوال نرم و سفید.

یزدادی

(یَ) (اِمر.)
۱- قلیه و قیمه را گویند که بعد از پخته شدن تخم مرغ بر بالای آن ریزند.
۲- کوفته که در آن تخم مرغ پخته باشد.

یزدان

(یَ) [ په. ] (اِ.) خدا، خداوند.

یزنه

(یَ نِ) (اِ.) آیزنه ؛ شوهر خواهر.

یزک

(یَ زَ) (اِ.) پیش قراول، جلودار.

یسار

(یَ) [ ع. ] (اِ.)
۱- طرف چپ.
۲- چهره‌ای که د یدن آن نحوست و شومی می‌آورد.

یساق

(یَ) [ تر - مغ. ] (اِ.)
۱- سیاست.
۲- فسق (سنگلاخ).
۳- ترتیب و ساختگی.

یساول

(یَ وُ) [ تر. ] (اِ.) جلودار، پیش قراول.


دیدگاهتان را بنویسید