شاهنامه فردوسی – بند كردن فريدون ضحاك را

بند كردن فريدون ضحاك را

      

جهاندار ضحاك ازان گفت‏گوى            بجوش آمد و زود بنهاد روى‏

         چو شب گردش روز پرگار زد            فروزنده را مهره در قار زد

         بفرمود تا بر نهادند زين            بران بادپايان باريك بين‏

         بيامد دمان با سپاهى گران            همه نرّه ديوان جنگ آوران‏

         ز بى‏راه مر كاخ را بام و در            گرفت و بكين اندر آورد سر

         سپاه فريدون چو آگه شدند            همه سوى آن راه بى‏ره شدند

         ز اسپان جنگى فرو ريختند            در آن جاى تنگى بر آويختند

         همه بام و در مردم شهر بود            كسى كش ز جنگ آورى بهر بود

  دیوان حافظ - می‌دمد صبح و کله بست سحاب

         همه در هواى فريدون بدند            كه از درد ضحاك پر خون بدند

         ز ديوارها خشت و ز بام سنگ            بكوى اندرون تيغ و تير و خدنگ‏

         بباريد چون ژاله ز ابر سياه            پئى را نبد بر زمين جايگاه‏

         به شهر اندرون هر كه برنا بدند            چه پيران كه در جنگ دانا بدند

         سوى لشكر آفريدون شدند            ز نيرنگ ضحاك بيرون شدند

         خروشى برآمد ز آتشكده            كه بر تخت اگر شاه باشد دده‏

         همه پير و برناش فرمان بريم            يكايك ز گفتار او نگذريم‏

  دیوان حافظ - ساقی بیار باده که ماه صیام رفت

         نخواهيم بر گاه ضحاك را            مر آن اژدهادوش ناپاك را

         سپاهى و شهرى بكردار كوه            سراسر بجنگ اندر آمد گروه‏

         از آن شهر روشن يكى تيره گرد            برآمد كه خورشيد شد لاجورد

         پس آنگاه ضحاك شد چاره جوى            ز لشكر سوى كاخ بنهاد روى‏

         باهن سراسر بپوشيد تن            بدان تا نداند كسش ز انجمن‏

         بچنگ اندرون شست يازى كمند            برآمد بر بام كاخ بلند

         بديد آن سيه نرگس شهرناز            پر از جادوئى با فريدون براز

         دو رخساره روز و دو زلفش چو شب            گشاده بنفرين ضحاك لب‏

  دیوان حافظ - میر من خوش می‌روی کاندر سر و پا میرمت

         بمغز اندرش آتش رشك خاست            بايوان كمند اندر افگند راست‏

         نه از تخت ياد و نه جان ارجمند            فرود آمد از بام كاخ بلند

         بدست اندرش آبگون دشنه بود            بخون پرى چهرگان تشنه بود

         ز بالا چو پى بر زمين بر نهاد            بيامد فريدون بكردار باد

         بران گرزه گاو سر دست برد            بزد بر سرش ترگ بشكست خرد

         بيامد سروش خجسته دمان            مزن گفت كو را نيامد زمان‏

         هميدون شكسته ببندش چو سنگ            ببر تا دو كوه آيدت پيش تنگ‏

         بكوه اندرون به بود بند او            نيايد برش خويش و پيوند او

  دیوان حافظ - سال‌ها دل طلب جام جم از ما می‌کرد

         فريدون چو بشنيد ناسود دير            كمندى بياراست از چرم شير

         بتندى ببستش دو دست و ميان            كه نگشايد آن بند پيل ژيان‏

         نشست از بر تخت زرّين او            بيفگند ناخوب آيين او

         بفرمود كردن بدر بر خروش            كه هر كس كه داريد بيدار هوش‏

         نبايد كه باشيد با ساز جنگ            نه زين گونه جويد كسى نام و ننگ‏

         سپاهى نبايد كه با پيشه‏ور            بيك روى جويند هر دو هنر

         يكى كارورز و يكى گرزدار            سزاوار هر كس پديدست كار

         چو اين كار آن جويد آن كار اين            پر آشوب گردد سراسر زمين‏

  دیوان حافظ - خم زلف تو دام کفر و دین است

         ببند اندرست آنكه ناپاك بود            جهان را ز كردار او باك بود

         شما دير مانيد و خرّم بويد            برامش سوى ورزش خود شويد

         شنيدند يك سر سخنهاى شاه            از آن مرد پرهيز با دستگاه‏

         و زان پس همه نامداران شهر            كسى كش بد از تاج و ز گنج بهر

         برفتند با رامش و خواسته            همه دل بفرمانش آراسته‏

         فريدون فرزانه بنواختشان            بر اندازه بر پايگه ساختشان‏

         همه پندشان داد و كرد آفرين            همه ياد كرد از جهان آفرين‏

         همى گفت كين جايگاه منست            بنيك اختر بومتان روشنست‏

  مقدمه شاهنامه فردوسی

         كه يزدان پاك از ميان گروه            بر انگيخت ما را ز البرز كوه‏

         بدان تا جهان از بد اژدها            بفرمان گرز من آيد رها

         چو بخشايش آورد نيكى دهش            بنيكى ببايد سپردن رهش‏

         منم كدخداى جهان سربسر            نشايد نشستن بيك جاى بر

         و گرنه من ايدر همى بودمى            بسى با شما روز پيمودمى‏

         مهان پيش او خاك دادند بوس            ز درگاه برخاست آواى كوس‏

         دمادم برون رفت لشكر ز شهر            و زان شهر نايافته هيچ بهر

         ببردند ضحاك را بسته خوار            بپشت هيونى بر افگنده زار

  دیوان حافظ - جان بی‌جمال جانان میل جهان ندارد

         همى راند ازين گونه تا شير خوان            جهان را چو اين بشنوى پير خوان‏

         بسا روزگارا كه بر كوه و دشت            گذشتست و بسيار خواهد گذشت‏

         بران گونه ضحاك را بسته سخت            سوى شير خوان برد بيدار بخت‏

         همى راند او را بكوه اندرون            همى خواست كارد سرش را نگون‏

         بيامد هم آنگه خجسته سروش            بخوبى يكى راز گفتش بگوش‏

         كه اين بسته را تا دماوند كوه            ببر همچنان تازيان بى‏گروه‏

         مبر جز كسى را كه نگريزدت            بهنگام سختى ببر گيردت‏

         بياورد ضحاك را چون نوند            بكوه دماوند كردش ببند

  دیوان حافظ - مژده ای دل که دگر باد صبا بازآمد

         بكوه اندرون تنگ جايش گزيد            نگه كرد غارى بنش ناپديد

         بياورد مسمارهاى گران            بجايى كه مغزش نبود اندران‏

         فرو بست دستش بر آن كوه باز            بدان تا بماند بسختى دراز

         ببستش بر ان گونه آويخته            وزو خون دل بر زمين ريخته‏

         از و نام ضحاك چون خاك شد            جهان از بد او همه پاك شد

        گسسته شد از خويش و پيوند او            بمانده بدان گونه در بند او

   ‏

                       

در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

رفیق خیل خیالیم و همنشین شکیب
قرین آتش هجران و هم قران فراق
«حافظ»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید
جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

چارقد

(قَ) (اِمر.) روسری ؛ پارچه‌ای نازک و چهارگوش که خانم‌ها دو تا کرده و با آن موهای سر را می‌پوشانند.

چاره

(رِ) [ په. ] (اِ.)
۱- گریز، درمان.
۲- تدبیر.
۳- مکر، حیله.

چاره ساز

(~.) (ص فا.)
۱- چاره کننده.
۲- علاج کننده.
۳- خدای تعالی.

چاروا

(اِمر.) چارپا، اسب، خر، استر.

چاروادار

(ص فا.) کسی که حیوانات بارکش را می‌راند یا با آن‌ها باربری کند.

چارپار

(اِ.) چهارپا.

چارپهلو شدن

(پَ. شُ دَ) (مص ل.)
۱- سیر شدن، غذای بسیار خوردن.
۲- به پشت خوابیدن.

چارچار

(اِ.) = چهار چهار: روز آخر چله بزرگ و چهار روز اول چله کوچک در زمستان که سردترین روزهای سال است.

چارچار

(اِ.) برابری، همچشمی.

چارچنگولی

(چَ) (ص.) = چهارچنگالی:
۱- انگشتان دست و پای جمع و خمیده شده.
۲- (عا.) ب ا تمام نیرو و اشتیاق و جدیت.
۳- با دو دست و دو پا.

چارک

(رَ) (اِمر.)
۱- یک چهارم هر چیز.
۲- واحد وزن، یک چهارم من که معادل ده سیر یا ۷۵۰ گرم می‌باشد.
۳- یک چهارم زرع که معادل چهار گره‌است.

چارک

(~.) [ سنس. ] (ص. اِ.) چاووش، نقیب قافله.

چاشت

[ په. ] (اِ.)
۱- اول صبح، بخش نخستِ روز.
۲- غذایی که به هنگام چاشت خورند.

چاشتگاه

(ق.) ظُهر، نزدیک ظهر.

چاشنی

[ په. ] (اِ.)
۱- مقداری از غذا که برای مزه کردن، بچشند.
۲- مقدار ترشی که به غذا می‌زنند.
۳- ماده قابل اشتعالی که به فشنگ یا هر مواد منفجره‌ای وصل کنند.

چاشنی گرفتن

(گِ رِ تَ) (مص م.)
۱- مزه کردن، چشیدن.
۲- مزه کردن غذا توسط کسی که مأمور این کار بود، پیش از غذا خوردن پادشاه.

چاشنی گیر

(ص فا.)
۱- مزه چِش، کسی که اندکی از غذا را برای معلوم کردن طعم و مزه آن می‌چشد.
۲- مدیر مطبخ، حاکم آشپزخانه، توشمال.
۳- قسمت کننده طعام.

چاق

[ تر. ]
۱- (ص.) فربه.
۲- تنومند.
۳- تندرست، سالم.
۴- (اِ.) صحت، سلامت. ؛دماغش ~ است الف - سالم و تندرست است. ب - کار و بارش خوب است. ؛~ُ چله چاق و فربه.

چاق کردن

(کَ دَ) (مص م.) (عا.)
۱- سرِ حال آوردن.
۲- آماده کردن قلیان، چپق یا وافور برای استعمال.

چاقو

(اِ.) آلتی مرکب از تیغه فولادین که به دسته‌ای وصل است و آن برای بریدن و تراشیدن به کار رود. ؛~ی بی دسته ساختن کنایه از: کار ناتمام و بی ارزش کردن.


دیدگاهتان را بنویسید