شاهنامه فردوسی – آفرینش کیهان

گفتار اندر آفرینش کیهان

         از آغاز بايد كه دانى درست     
       سرمايه گوهران از نخست‏

كه يزدان ز ناچيز چيز آفريد
بدان تا توانائى آرد پديد

         سرمايه گوهران اين چهار 
برآورده بى‏رنج و بى‏ روزگار

         يكى آتشى بر شده تابناك    
ميان آب و باد از بر تيره خاك‏

         نخستين كه آتش بجنبش دميد       
ز گرميش پس خشكى آمد پديد

         و زان پس ز آرام سردى نمود     
ز سردى همان باز ترّى فزود

         چو اين چار گوهر بجاى آمدند      
ز بهر سپنجى سراى آمدند

         گهرها يك اندر دگر ساخته       
     ز هر گونه گردن بر افراخته‏

         پديد آمد اين گنبد تيز رو         
   شگفتى نماينده نو بنو

         ابرده و دو هفت شد كدخداى           
گرفتند هر يك سزاوار جاى‏

         در بخشش و دادن آمد پديد          
  ببخشيد دانا چنانچون سزيد

         فلكها يك اندر دگر بسته شد          
  بجنبيد چون كار پيوسته ش

      چو دريا و چون كوه و چون دشت و راغ          
  زمين شد بكردار روشن چراغ‏

          بباليد كوه آبها بر دميد     
سر رستنى سوى بالا كشيد

         زمين را بلندى نبد جايگاه      
يكى مركزى تيره بود و سياه‏

         ستاره برو بر شگفتى نمود       
بخاك اندرون روشنايى فزود

         همى بر شد آتش فرود آمد آب      
همى، گشت گرد زمين آفتاب‏

         گيا رست با چند گونه درخت      
بزير اندر آمد سرانشان ز بخت‏

         ببالد ندارد جز اين نيروئى      
نپويد چو پويندگان هر سوئى‏

         و زان پس چو جنبنده آمد پديد      
همه رستنى زير خويش آوريد

         خور و خواب و آرام جويد همى       
و زان زندگى كام جويد همى‏

         نه گويا زبان و نه جويا خرد      
ز خاك و ز خاشاك تن پرورد

         نداند بد و نيك فرجام كار         
نخواهد از و بندگى كردگار

         چو دانا توانا بد و دادگر          
از ايرا نكرد ايچ پنهان هنر

         چنينست فرجام كار جهان        
نداند كسى آشكار و نهان




                             

  دیوان حافظ - صبا وقت سحر بویی ز زلف یار می‌آورد
در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید

کنار از ما چه می‌جویی میان بگشا دمی، بنشین
به اقبالت مگر کاری برآید زین میان ما را
«سلمان ساوجی»

فرهنگ معین

واژه مورد نظر خود را جستجو کنید
جستجوی واژه

لیست واژه‌ها (تعداد کل: 36,098)

گنج خسروی

(~ِ خُ رَ) (اِمر.) نام گنج سوم از هفت گنج خسرو پرویز.

گنج خضرا

(~ِ خَ) (اِمر.) نام گنج ششم از گنج‌های خسرو پرویز.

گنج دیبه خسروی

(~ِ بَ یِ خُ رَ) نک گنج خسروی.

گنج دیواربست

(~ِ بَ) (اِمر.) گنجی که در زیر دیواری در حال فرو ریختن قرار داشت، خضر (ع) می‌دانست و آن دیوار را درست کرد.

گنج روان

(~ِ رَ) (اِمر.) نام گنج قارون است و گویند پیوسته در زیر زمین حرکت می‌کند.

گنج سوخته

(~ِ تِ) (اِ.)
۱- نام گنج پنجم از گنج‌های خسرو پرویز.
۲- نام لحنی از سی لحن باربد.

گنج شادآور

(~ِ وَ) نک گنج شادآورد.

گنج شادآورد

(~ِ وَ) (اِمر.) نام گنج هفتم از گنج‌های خسروپرویز. گنج شادآور، گنج شادورد، گنج شارورد بزرگ هم گویند.

گنج شادورد

(~ِ وَ) (اِمر.) نک گنج شادآورد.

گنج شایگان

(~ِ یْ) (اِمر.)
۱- گنج بادآورد.
۲- گنج بسیار.

گنج عروس

(گَ. عَ) (اِمر.) نام گنج اول از گنج‌های خسرو پرویز.

گنج فریدون

(~ِ فَ رِ) (اِمر.)
۱- نام گنجی است منسوب به فریدون.
۲- نام نوایی در موسیقی.

گنج قارون

(گَ جِ) (اِمر.) نام گنجی بزرگ منسوب به قارون معاصر حضرت موسی (ع).

گنج نامه

(~. مِ) (اِمر.) ورقه‌ای که در آن نشانی گنج پنهان شده نوشته شده باشد.

گنج کاووس

(~ِ) (اِمر.) نام لحن هفدهم از سی لحن باربد.

گنج گاو

(~) (اِ.) نام گنجی است از گنج‌های جمشید که گنج گاوان و گنج گاومیش هم گفته شده.

گنجا

(گُ) (اِ.) نک گنج.

گنجار

(گُ) (اِ.) سرخاب.

گنجاندن

(گُ دَ) (مص م.) چیزی را در جایی جای دادن.

گنجانیدن

(گُ دَ) (مص م.) جای دادن، گنجاندن.


دیدگاهتان را بنویسید