پاسخ دادن فريدون پسران را

      

چو بشنيد شاه جهان كدخداى            پيام دو فرزند ناپاك راى‏

         يكايك بمرد گرانمايه گفت            كه خورشيد را چون توانى نهفت‏

         نهان دل آن دو مرد پليد            ز خورشيد روشن‏تر آمد پديد

         شنيدم همه هر چه گفتى سخن            نگه كن كه پاسخ چه يابى ز بن‏

         بگو آن دو بى‏شرم ناپاك را            دو بيداد و بد مهر و ناباك را

         كه گفتار خيره نيرزد بچيز            ازين در سخن خود نرانيم نيز

         اگر بر منوچهرتان مهر خاست            تن ايرج نامورتان كجاست‏

         كه كام دد و دام بودش نهفت            سرش را يكى تنگ تابوت جفت‏

         كنون چون ز ايرج بپرداختيد            بكين منوچهر بر ساختيد

         نبينيد رويش مگر با سپاه            ز پولاد بر سر نهاده كلاه‏

         ابا گرز و با كاويانى درفش            زمين كرده از سمّ اسپان بنفش‏

         سپهدار چون قارن رزم زن            چو شاپور و نستوه شمشير زن‏

         بيك دست شيدوش جنگى بپاى            چو شيروى شيراوژن رهنماى‏

         چو سام نريمان و سرو يمن            بپيش سپاه اندرون راى‏زن‏

         درختى كه از كين ايرج برست            بخون برگ و بارش بخواهيم شست‏

         از آن تا كنون كين او كس نخواست            كه پشت زمانه نديديم راست‏

         نه خوب آمدى با دو فرزند خويش            كجا جنگ را كردمى دست پيش‏

         كنون زان درختى كه دشمن بكند            برومند شاخى بر آمد بلند

         بيايد كنون چون هژبر ژيان            بكين پدر تنگ بسته ميان‏

         فرستاده آن هول گفتار ديد            نشست منوچهر سالار ديد

         بپژمرد و برخاست لرزان ز جاى            هم آنگه بزين اندر آورد پاى‏

         همه بودنيها بروشن روان            بديد آن گرانمايه مرد جوان‏

         كه با سلم و با تور گردان سپهر            نه بس دير چين اندر آرد بچهر

         بيامد بكردار باد دمان            سرى پر ز پاسخ دلى پر گمان‏

         ز ديدار چون خاور آمد پديد            بهامون كشيده سراپرده ديد

         بيامد بدرگاه پرده سراى            بپرده درون بود خاور خداى‏

         يكى خيمه پرنيان ساخته            ستاره زده جاى پرداخته‏

         دو شاه دو كشور نشسته براز            بگفتند كامد فرستاده باز

         بيامد هم آنگاه سالار بار            فرستاده را برد زى شهريار

         نشستنگهى نو بياراستند            ز شاه نو آيين خبر خواستند

         بجستند هر گونه آگهى            ز ديهيم و ز تخت شاهنشهى‏

         ز شاه آفريدون و از لشكرش            ز گردان جنگى و از كشورش‏

         و ديگر ز كردار گردان سپهر            كه دارد همى بر منوچهر مهر

         بزرگان كدامند و دستور كيست            چه مايستشان گنج و گنجور كيست‏

         فرستاده گفت آنكه روشن بهار            بديد و ببيند در شهريار

         بهاريست خرّم در ارديبهشت            همه خاك عنبر همه زرّ خشت‏

         سپهر برين كاخ و ميدان اوست            بهشت برين روى خندان اوست‏

         ببالاى ايوان او راغ نيست            بپهناى ميدان او باغ نيست‏

         چو رفتم بنزديك ايوان فراز            سرش با ستاره همى گفت راز

         بيك دست پيل و بيك دست شير            جهان را بتخت اندر آورده زير

         ابر پشت پيلانش بر تخت زر            ز گوهر همه طوق شيران نر

         تبيره زنان پيش پيلان بپاى            ز هر سو خروشيدن كرّه ناى‏

         تو گفتى كه ميدان بجوشد همى            زمين باسمان بر خروشد همى‏

         خرامان شدم پيش آن ارجمند            يكى تخت پيروزه ديدم بلند

         نشسته برو شهريارى چو ماه            ز ياقوت رخشان بسر بر كلاه‏

         چو كافور موى و چو گلبرگ روى            دل آزرم جوى و زبان چرب گوى‏

         جهان را ازو دل به بيم و اميد            تو گفتى مگر زنده شد جمشيد

         منوچهر چون زاد سرو بلند            بكردار طهمورث ديوبند

         نشسته بر شاه بر دست راست            تو گوئى زبان و دل پادشاست‏

        بپيش اندرون قارن رزم زن            بدست چپش سرو شاه يمن‏

         چو شاه يمن سرو دستورشان            چو پيروز گرشاسپ گنجورشان‏

         شمار در گنجها ناپديد            كس اندر جهان آن بزرگى نديد

         همه گرد ايوان دو رويه سپاه            بزرين عمود و بزرين كلاه‏

        سپهدار چون قارن كاوگان            بپيش سپاه اندرون آوگان‏

         مبارز چو شيروى درّنده شير            چو شاپور يل ژنده پيلِ دلير

         چنو بست بر كوهه پيل كوس            هوا گردد از گرد چون آبنوس‏

         گر آيند زى ما بجنگ آن گروه            شود كوه هامون و هامون كوه‏

         همه دل پر از كين و پر چين بروى            بجز جنگشان نيست چيز آرزوى‏

         بريشان همه بر شمرد آنچه ديد            سخن نيز كز آفريدون شنيد

         دو مرد جفا پيشه را دل ز درد            بپيچيد و شد رويشان لاژورد

         نشستند و جستند هر گونه راى            سخن را نه سر بود پيدا نه پاى‏

         بسلم بزرگ آنگهى تور گفت            كه آرام و شادى ببايد نهفت‏

         نبايد كه آن بچّه نره شير            شود تيز دندان و گردد دلير

         چنان نامور بى‏هنر چون بود            كش آموزگار آفريدون بود

         نبيره چو شد راى زن بانيا            از ان جايگه بردمد كيميا

         ببايد بسيچيد ما را بجنگ            شتاب آوريدن بجاى درنگ‏

         ز لشكر سواران برون تاختند            ز چين و ز خاور سپه ساختند

         فتاد اندران بوم و بر گفت‏گوى            جهانى بديشان نهادند روى‏

         سپاهى كه آن را كرانه نبود            بدان بد كه اختر جوانه نبود

         ز خاور دو لشكر بايران كشيد            بخفتان و خود اندرون ناپديد

         ابا ژنده پيلان و با خواسته            دو خونى بكينه دل آراسته‏

   ‏

                       

پاسخ دادن فريدون پسران را

      

          فريدون بدو پهن بگشاد گوش            چو بشنيد مغزش بر آمد بجوش‏

         فرستاده را گفت كاى هوشيار            ببايد ترا پوزش اكنون بكار

         كه من چشم از ايشان چنين داشتم            همى بر دل خويش بگذاشتم‏

         كه از گوهر بد نيايد مهى            مرا دل همى داد اين آگهى‏

         بگوى آن دو ناپاك بيهوده را            دو اهريمن مغز پالوده را

         انوشه كه كرديد گوهر پديد            درود از شما خود بدين‏سان سزيد

         ز پند من ار مغزتان شد تهى            همى از خردتان نبود آگهى‏

         نداريد شرم و نه بيم از خداى            شما را همانا همينست راى‏

         مرا پيشتر قيرگون بود موى            چو سرو سهى قد و چون ماه روى‏

         سپهرى كه پشت مرا كرد كوز            نشد پست و گردان بجايست نوز

         نماند شما را هم اين روزگار            نماند برين گونه بس پايدار

         بدان برترين نام يزدان پاك            برخشنده خورشيد و بر تيره خاك‏

         بتخت و كلاه و بناهيد و ماه            كه من بدنكردم شما را نگاه‏

         يكى انجمن كردم از بخردان            ستاره‏شناسان و هم موبدان‏

         بسى روزگاران شدست اندرين            نكرديم بر باد بخشش زمين‏

         همه راستى خواستم زين سخن            بكژى نه سر بود پيدا نه بن‏

         همه ترس يزدان بد اندر ميان            همه راستى خواستم در جهان‏

         چو آباد دادند گيتى بمن            نجستم پراگندن انجمن‏

         مگر همچنان گفتم آباد تخت            سپارم بسه ديده نيك بخت‏

         شما را كنون گر دل از راه من            بكژى و تارى كشيد اهرمن‏

         ببينيد تا كردگار بلند            چنين از شما كرد خواهد پسند

         يكى داستان گويم ار بشنويد            همان بر كه كاريد خود بدرويد

         چنين گفت با ما سخن رهنماى            جزين است جاويد ما را سراى‏

         بتخت خرد بر نشست آزتان            چرا شد چنين ديو انبازتان‏

         بترسم كه در چنگ اين اژدها            روان يابد از كالبدتان رها

         مرا خود ز گيتى گهِ رفتن است            نه هنگام تندى و آشفتن است‏

         و ليكن چنين گويد آن سالخورد            كه بودش سه فرزند آزاد مرد

         كه چون آز گردد ز دلها تهى            چه آن خاك و آن تاج شاهنشهى‏

         كسى كو برادر فروشد بخاك            سزد گر نخوانندش از آب پاك‏

         جهان چون شما ديد و بيند بسى            نخواهد شدن رام با هر كسى‏

         كزين هر چه دانيد از كردگار            بود رستگارى بروز شمار

         بجوئيد و آن توشه ره كنيد            بكوشيد تا رنج كوته كنيد

         فرستاده بشنيد گفتار اوى            زمين را ببوسيد و برگاشت روى‏

         ز پيش فريدون چنان باز گشت            كه گفتى كه با باد انباز گشت‏

   

   ‏