شاهنامه فردوسی – فرستادن افراسياب بارمان و هومان را به نزديك سهراب‏

فرستادن افراسياب بارمان و هومان را به نزديك سهراب‏

          خبر شد بنزديك افراسياب            كه افگند سهراب كشتى بر آب‏

         هنوز از دهن بوى شير آيدش            همى راى شمشير و تير آيدش‏

         زمين را بخنجر بشويد همى            كنون رزم كاوس جويد همى‏

         سپاه انجمن شد برو بر بسى            نيايد همى يادش از هر كسى‏

         سخن زين درازى چه بايد كشيد            هنر برتر از گوهر ناپديد

         چو افراسياب آن سخنها شنود            خوش آمدش خنديد و شادى نمود

         ز لشكر گزيد از دلاور سران            كسى كو گرايد بگرز گران‏

         ده و دو هزار از دليران گرد            چو هومان و مر بارمان را سپرد

         بگردان لشكر سپهدار گفت            كه اين راز بايد كه ماند نهفت‏

         چو روى اندر آرند هر دو بروى            تهمتن بود بى‏گمان چاره جوى‏

         پدر را نبايد كه داند پسر            كه بندد دل و جان بمهر پدر

         مگر كان دلاور گو سالخورد            شود كشته بر دست اين شير مرد

         ازان پس بسازيد سهراب را            ببنديد يك شب برو خواب را

         برفتند بيدار دو پهلوان            بنزديك سهراب روشن روان‏

         بپيش اندرون هديه شهريار            ده اسپ و ده استر بزين و ببار

         ز پيروزه تخت و ز بيجاده تاج            سر تاج زر پايه تخت عاج‏

         يكى نامه با لابه و دلپسند            نبشته بنزديك آن ارجمند

         كه گر تخت ايران بچنگ آورى            زمانه بر آسايد از داورى‏

         ازين مرز تا آن بسى راه نيست            سمنگان و ايران و توران يكيست‏

         فرستمت هر چند بايد سپاه            تو بر تخت بنشين و بر نه كلاه‏

         بتوران چو هومان و چون بارمان            دلير و سپهبد نبد بى‏گمان‏

         فرستادم اينك بفرمان تو            كه باشند يك چند مهمان تو

         اگر جنگ جويى تو جنگ آورند            جهان بر بدانديش تنگ آورند

         چنين نامه و خلعت شهريار            ببردند با ساز چندان سوار

         بسهراب آگاهى آمد ز راه            ز هومان و از بارمان و سپاه‏

         پذيره بشد با نيا همچو باد            سپه ديد چندان دلش گشت شاد

         چو هومان و را ديد با يال و كفت            فرو ماند هومان ازو در شگفت‏

         بدو داد پس نامه شهريار            ابا هديه و اسپ و استر ببار

شاهنامه فردوسی – تاخته كردن افراسياب بر ايران زمين

تاخته كردن افراسياب بر ايران زمين

چو بسته شد آن شاه ديهيم جوى            سپاهش بايران نهادند روى‏

         پراگنده شد در جهان آگهى            كه گم شد ز پاليز سرو سهى‏

         چو بر تخت زرّين نديدند شاه            بجستن گرفتند هر كس كلاه‏

         ز تركان و از دشت نيزه وران            ز هر سو بيامد سپاهى گران‏

         گران لشكرى ساخت افراسياب            بر آمد سر از خورد و آرام و خواب‏

         از ايران بر آمد ز هر سو خروش            شد آرام گيتى پر از جنگ و جوش‏

         بر آشفت افراسياب آن زمان            بر آويخت با لشكر تازيان‏

         بجنگ اندرون بود لشكر سه ماه            بدادند سرها ز بهر كلاه‏

         چنين است رسم سراى سپنج            گهى ناز و نوش و گهى درد و رنج‏

         سرانجام نيك و بدش بگذرد            شكارست مرگش همى بشكرد

         شكست آمد از ترك بر تازيان            ز بهر فزونى سر آمد زيان‏

         سپاه اندر ايران پراگنده شد            زن و مرد و كودك همه بنده شد

         همه در گرفتند ز ايران پناه            بايرانيان گشت گيتى سياه‏

         دو بهره سوى زاولستان شدند            بخواهش بر پور دستان شدند

         كه ما را ز بدها تو باشى پناه            چو گم شد سر تاج كاوس شاه‏

         دريغست ايران كه ويران شود            كنام پلنگان و شيران شود

         همه جاى جنگى سواران بدى            نشستنگه شهرياران بدى‏

         كنون جاى سختى و رنج و بلاست            نشستنگه تيز چنگ اژدهاست‏

         كسى كز پلنگان بخور دست شير            بدين رنج ما را بود دستگير

         كنون چاره بايد انداختن            دل خويش ازين رنج پرداختن‏

         بباريد رستم ز چشم آب زرد            دلش گشت پر خون و جان پر ز درد

         چنين داد پاسخ كه من با سپاه            ميان بسته‏ام جنگ را كينه خواه‏

         چو يابم ز كاوس شاه آگهى            كنم شهر ايران ز تركان تهى‏

         پس آگاهى آمد ز كاوس شاه            ز بند كمين‏گاه و كار سپاه‏

         سپه را يكايك ز كابل بخواند            ميان بسته بر جنگ و لشكر براند

معنی